Din hija il- Liturgija  tas-Sahra tal-Lejl Qaddis tal-Qawmien tal-Mulej mill-Imwiet ( 2017 ) bi hsibijiet min Joe Rapa.

Il-Festa l-Kbira tal-Insara mad-dinja kollha sseħħ bil-lejl.  Il-Knisja mferrxa ma’ kullimkien fid-dinja tiċċelebra l-lejl.  Għax hu fil-lejl li dejjem isseħħ il-mogħdija tal-Mulej.  Fil-lejl, dejjem tinvadina l-Grazzja.  Fil-lejl, li kull laqgħa ħajja ma’ Kristu sseħħ.  Għax hu l-lejl li huwa sinjal tal-kriżi, tal-inkwiet, tal-biża’, tat-tħassib, tal-uġigħ fiżiku u tal-uġigħ tal-qalb, tal-mard, tal-mewt.  Il-lejl.  Il-bniedem jidħol fil-lejl tal-Istorja tiegħu biex hemm jiltaqa’ ma’ Alla tiegħu.  Hu fil-lejl tal-esperjenza tiegħek li int tiskopri jekk Alla jeżistix jew le.  Alla li hu Mħabba, jiskandaliżżana kif jippermetti l-lejl f’ħajjitna, imma huwa fil-lejl li lilek jiġrulek l-akbar affarjiet f’ħajtek.  Kont fil-lejl meta inti stennejt risposta mingħand dik li xtaqt tagħmilha martek.  Kont fil-lejl meta int stennejt ir-riżultat ta’ eżami li kellu jitfgħek fil-karriera li xtaqt.  Kont fil-lejl meta int kont mimlija wġigħ li wasslek biex sirt omm.  Kont fil-lejl meta stennejt risposta mingħand it-tabib tiegħek.  Il-lejl jimmarka lil ħajjitna. 

Huwa bil-lejl li Jahweh dejjem għadda biex iġorr miegħu lil Iżrael.  Kull esperjenza hi Għid, mogħdija mid-dlam għad-dawl, mill-mewt, fiżika jew mentali, għall-Ħajja.  Dan huwa l-lejl li fih inqatel il-Ħaruf fid-dlam tal-Eġittu u b’demmu, li werwer lill-Anġlu tal-mewt, ċappsu l-bibien ta’ djarhom.  Dan huwa l-lejl li fih il-Mulej ħareġ  lil Iżrael mill-Eġittu u qasamlu l-baħar li fih għereq l-Eġittu u twieled Iżrael, sinjal ċar tal-Magħmudija.  Dan huwa l-lejl li fih tkeċċew id-dlamijiet ta’ dnubietna permezz tal-kolonna tan-nar li kienet iddawwal id-deżert u tħarrab  l-annimali u l-għedewwa.  Dan huwa l-lejl li fih Kristu qered il-mewt u qam rebbieħ fuq is-setgħa tal-ħażen.  Dan huwa l-lejl li jdawwal lil ħajjitna għax x’kien jiswielna li twelidna u għexna fuq din l-art li kieku ma ġejniex mifdija u inagħtajna b’wirt il-Ħajja għal Dejjem? 

Hekk tkanta l-Knisja f’dan il-lejl.  Hi tiftakar fl-iljieli li fihom il-Mulej wera ruħu u tissaħħaħ fil-Fidi.  Erbgħa huma l-iljieli tal-Għid.  L-ewwel Għid, meta fil-kaos tad-dlam, ħalaq id-dawl għall-ewwel darba.  It-tieni Għid meta f’dinja mdallma bil-paganiżmu fejn kulħadd kien ifittex lil Alla mingħajr ma jsibu, Alla niżel biex jiltaqa’ mal-bniedem u mix-xejn welled il-Fidi f’Abraham.  It-tieni ħolqien!  It-tielet Għid meta fl-Eġittu kollu telgħet twerżieqa kbira sas-smewwiet, għax f’kull dar instab mejjet l-iben il-kbir.  Imut il-qadim, jitwieled il-ġdid, sinjal ieħor tal-Magħmudija.  Iżrael jibda jterraq lejn l-Art Imwegħda lilu.  Ir-raba’ Għid, l-ikbar Għid, l-aqwa mogħdija tal-Mulej.  Il-Ħaruf maqtul għad-dnub tad-dinja joħroġ mill-qabar għax ma setax ikun li d-dnub kollu tad-dinja jkun akbar mill-Imħabba li hi Alla.  Il-Missier qajjem lill-Imħabba maqtula mid-dnub biex jurina li Mħabbtu hi ikbar mill-ħażen tagħna u allura quddiemna tifetaħ it-triq għall-Ġenna, għall-Ħajja Dejjiema għax mhux id-dnub hu l-aħħar kelma imma l-għożża tal-Missier għal kull wieħed minna.  U għad jasal il-ħames Għid li l-Knisja għadha tistenna b’ħerqa kbira: dan ikun il-lejl meta hi, l-Għarusa, tistrieħ għal dejjem mit-taħbit tagħha għax tara l-Għarus ġej fuq is-sħab imdawwar bil-kotra tas-sema fit-tieni migja tiegħu fl-aħħar jum.  Imxennqa għall-mistrieħ dejjiemi, l-Knisja tkanta: “Maran atha!  Ejja Mulej Ġesù”.  U dan ikun it-tmiem.  Kollox immarkat mill-Għid.

F’dan il-lejl tal-ewwel qamar mimli tar-rebbiegħa, l-istess qamar li ħares fuq dawn il-ġrajjiet li kollha ġraw fl-ewwel qamar mimli ta’ dan l-istaġun, l-istess qamar iħares lejn il-Knisja li tishar.  L-ebda Nisrani li mhux tal-isem ma jgħaddilu minn moħħu li jitgħażżen u jmur jorqod f’dan il-lejl.  Għax dan il-lejl tas-Saħra Qaddisa tal-Għid huwa Memorjal.  Xi jfisser “Memorjal”?  “Memorjal” ma jfissirx sempliċi tifkira.  Fil-Malti ma għandniex kelma eżatta għaliha.  “Memorjal” ifisser li waqt li int tiftakar u tiċċelebra xi ħaġa li ġrat qabel, dik l-istess ġrajja mfakkra tkun qed terġa’ tiġri waqt li int qed tiċċelbraha.  Eżempju ta’ dan hi l-Ewkaristija.  Fl-Ewkaristija nagħmlu, mhux tifkira imma Memorjal tal-Passjoni, l-Mewt u l-Qawmien tal-Mulej.  Kull Ewkaristija li nattendu għalija, fiha nkunu qed inġeddu, mhux niftakru biss, l-Għid tal-Mulej.  Mhux għax il-Mulej qed jerġa’ jbati u jerġa’ jqum, imma dak li nkunu qed niċċelebraw iseħħ mill-ġdid spiritwalment fina. 

L-istess fis-Sahra tal-Għid li nagħmlu fil-knejjes tagħna.  Jerġa’ jseħħ l-Għid.  Il-poplu jerġa jinħeles mill-ġdid mill-Eġittu.  Kristu mill-ġdid (b’mod spiritwali imma konkret ħafna) jerġa jidħol fil-mewt u joħroġ rebbieħ fuq l-ikbar għadu li jwerwirna.  Kull min jinstab jishar f’dan il-lejl jiġi mkaxkar mill-mewt għall-ħajja, mid-dlam għad-dawl, mill-jasar għall-ħelsien.  Dan hu tal-għaġeb, tafux!  U jekk fis-Sahra jkun hemm Magħmudija, jew Magħmudijiet, l-aktar bl-immersjoni, fejn is-sinjal ikun iktar qawwi, allura quddiem għajnejna nkunu qed naraw it-tifsira kollha tal-Għid... bniedem jew bniedma li qed jgħaddi/tgħaddi mill-mewt gol-ilmijiet għall-Ħajja ġdida.  Kollox ikellimna fuq passaġġ, moviment, mogħdija.  Alla qatt mhu wieqaf.  L-ilma qiegħed hu ilma mejjet.  Aħna, di natura, irridu li nkunu ilma qiegħed, li ma jdejjaqna ħadd, li kollox jiġina sewwa, li qatt ma jkollna problema.  Inisru ilma qiegħed li jinten.  Alla ma jħallix li dan iseħħ f’ħajjitna, inkella mhux vera li nkunu uliedu.  Hu jqanqal kriżi, iqalleb l-ilma qiegħed, iħawwadna, ngħidu li Alla nsiena.  Ikun qiegħed jagħtina esperjenza tal-Għid, mogħdija, biex aħna nikbru fil-Fidi u hekk naslu għal dik is-sitwazzjoni hienja meta l-mewt tagħna tkun mirbuħa u aħna nersqu lejha mingħajr twerwir għax nafu li anke l-mewt hija Għid, mogħdija glorjuża minn ħajja li tintemm għal dik li tibqa’ għal dejjem.

Ngħaddu għal tant siltiet mill-Iskrittura li juruna min hu Alla; li hu Dak li jgħaddi u jkaxkar lin-nies tiegħu lejn qawmien, Għid wara Għid.

L-Ewwel Qari

Il-qari mill-Ġenesi jurina l-ewwel Għid.  Kollox kien fil-kaos, fit-taħwid, fid-dlam, fil-kruha.  Alla jgħid Kelma, il-Kelma li hi Kristu, u mid-dlam joħroġ id-dawl.  Din il-ħaġa Alla biss jista’ jagħmilha.  Hu Dak li hu superjuri għal-liġijiet tan-natura biss li kapaċi jagħmel dan.  Ix-xjenza tgħid li xejn ma jsir waħdu.  Kollox isir minn xi ħaġa oħra u fil-bidu nett meta twieldet l-ewwel żrara, Xi Ħadd superjuri għal-liġijiet tax-xjenża u n-natura kien li ħalaqha mix-xejn.  Ekku kif anke x-xjenza u l-ideja tal-evoluzzjoni jwassluk biex tiltaqa’ ma’ Dak ix-Xi Ħadd li hu Alla.

Qari mill-Ktieb tal-Ġenesi.  1, 1 - 2, 2

Fil-bidu Alla ħalaq is-sema u l-art:  u kienet l-art taħwid u baħħ; u d-dlam kien fuq wiċċ l-abbissi u fuq wiċċ l-ibħra kien jittajjar l-ispirtu ta' Alla.

U qal Alla: “Ħa jkun id-dawl.” U d-dawl sar. U ra Alla d-dawl li kien tajjeb. U Alla fired id-dawl mid-dlam. U d-dawl Alla semmieh jum, u d-dlam sejjaħlu lejl.     U dalam u sebaħ - L-ewwel jum.

U qal Alla: “Ħa jkun hemm medda f'nofs l-ilmijiet u tifred ilma minn ilma.” U Alla għamel il-medda u fired l-ilma ta' taħt il-medda mill-ilma ta' fuq il-medda. U hekk sar. U l-medda Alla semmieha sema. U dalam u sebaħ - It-tieni jum.

U qal Alla: “Ħa jinġemgħu naħa waħda l-ilmijiet ta' taħt is-sema u jidher l-inxif.” U hekk sar. U sejjaħ Alla l-inxif art; u l-ġemgħa ta' l-ilma sejjħilha baħar. U Alla ra li kollox kien tajjeb. U qal Alla: “Ħa tnibbet l-art il-ħaxix, ħaxix li jagħmel iż-żerriegħa, siġar li jagħmlu l-frott biż-żerriegħa ġo fih skond għamliethom, fuq l-art.” U hekk sar. U nibbtet l-art il-ħaxix, ħaxix li jagħmel iż-żerriegħa skond għamlietu u siġar jagħmlu l-frott biż-żerriegħa skond għamlietu; u ra Alla li kien tajjeb.      U dalam u sebaħ - It-tielet jum.

U qal Alla: “Ħa jkun hemm imnariet fil-firxa tas-sema biex jifirdu l-jum mil-lejl, u jkunu sinjali għat-tqassim taż-żminijiet, tal-jiem u tas-snin. U jkun hemm, imnariet fil-firxa tas-sema biex idawwlu l-art.” U hekk sar. U għamel Alla ż-żewġ imnariet il-kbar; l-imnara l-kbira biex trieġi l-jum, u l-imnara ż-żgħira biex trieġi l-lejl, u l-kwiekeb.  U Alla qegħedhom fil-firxa tas-sema biex jiddu fuq l-art,  u jrieġu l-jum u l-lejl u jifirdu d-dawl mid-dlam. U Alla ra li kien tajjeb.  U dalam u sebaħ - Ir-raba' jum.

 U qal Alla: “Jiżgħed l-ilma b'kotra ta' ħlejjaq ħajjin u jittajjru t-tjur fuq l-art fil-wesgħa tas-smewwiet.”  U Alla ħalaq il-ħut il-kbir u l-annimali kollha li jitkaxkru, li bihom miżgħud l-ilma, skond ġenshom, u t-tajr bil-gwienaħ skond ġenshom. U ra Alla li kien tajjeb.  U berikhom Alla u qalilhom: “Welldu u oktru, u imlew l-ilma ta' l-ibħra; u joktor it-tajr fuq l-art.”  U dalam u sebaħ - Il-ħames jum.

U qal Alla: “Ħa tnissel l-art ħlejjaq ħajja skond ġenshom: bhejjem tad-dar, annimali li jitkaxkru, u bhejjem selvaġġi, skond ġenshom.” U hekk sar.  U għamel Alla l-bhejjem selvaġġi skond ġenshom, u l-bhejjem tad-dar skond ġenshom, u l-ħlejjaq kollha li jitkaxkru fuq l-art skond ġenshom. U ra Alla li kien tajjeb.

  U qal Alla: “Ħa nagħmlu l-bniedem fuq is-sura u x-xbieha tagħna, u    jaħkmu fuq il-ħut tal-baħar u fuq it-tajr ta' l-ajru, fuq il-bhejjem tad-dar u  fuq il-bhejjem selvaġġi, u fuq il-ħlejjaq li jitkaxkru fuq l-art.”

     U Alla ħalaq il-bniedem fuq xbihietu 

     fuq xbihat Alla ħalqu, 

     raġel u mara ħalaqhom.

 U berikhom Alla  u qalilhom: “Nisslu u oktru, u imlew l-art, u aħkmuha; u saltnu fuq il-ħut tal-baħar u t-tajr ta' l-ajru u l-ħlejjaq kollha li jitkaxkru fuq  l-art.”

 U qal Alla: “Araw, jien tajtkom il-ħaxix kollu, li jagħmel iż-żerriegħa fuq wiċċ l-art, u s-siġar kollha li jagħmlu l-frott biż-żerriegħa: dawn kollha jkunu għall-għajxien tagħkom.  U lill-bhejjem kollha selvaġġi u t-tajr kollu ta' l-ajru u l-ħlejjaq kollha li jitkaxkru fl-art li fihom nifs il-ħajja, nagħtihom il-ħaxix kollu aħdar għall-għajxien tagħhom.” U hekk sar.  U ħares Alla lejn kull ma kien għamel, u, ara, kollox kien tajjeb ħafna. U dalam u sebaħ - Is-sitt jum.

U hekk intemmu s-sema u l-art bit-tagħmir kollu tagħhom. U fis-seba' jum Alla temm ix-xogħol tiegħu kollu li kien għamel, u waqaf fis-seba' jum mix-xogħol tiegħu li kien għamel.

It-Tieni Qari

It-Tieni Qari: it-Tieni Għid.  Fl-ewwel Għid Alla ħalaq kollox.  Fit-tieni Alla ħalaq xi ħaġa aqwa, xi ħaġa misterjuża: il-Fidi.  Il-Fidi tfisser li inti temmen mhux biss li Alla jeżisti imma li Alla ħalqek għax iħobbok, li Hu huwa Sid l-Istorja u anke jekk din l-Istorja tidher qżież f’għajnejk, qalbek tibqa’ kwieta mimlija fiduċja, bħal tarbija f’ħoġor ommha.  Tibqa’ temmen li kollox se jispiċċa tajjeb għax Alla hu mħabba.  Din il-Fidi hi Abraham.  Abraham kien l-ewwel bniedem li Alla beda u temm fih proċess ta’ daħla fil-Fidi.  Jekk trid tkun taf x’inhi l-Fidi u jekk għandekx Fidi, ħu l-Bibbja f’idejk u aqra l-kapitli li jitkellmu fuqu għax Abraham hu l-Fidi.

Il-Fidi laħqet il-milja tagħha fuq din l-art meta Abraham tela’ fuq l-għolja biex joqtol lil ibnu Iżakk, ibnu l-waħdieni, iben il-wegħda, l-iben li stenna u xxennaq għalih ħajtu kollha.  Hu kien se joqtlu għax kellmu Alla biex joffrihulu sagrifiċċju.  Din il-Kelma, Alla qatt ma qalha iktar, la qabel, lanqas wara.  Abraham hu l-Fidi.  Hu tela’ mal-għolja, raġel xiħ, donnu miġnun.  Għalih, ibnu kien ġa mejjet.  Imma l-Fidi qaltlu li anke jekk joqtlu Alla kien kapaċi jagħtihulu lura mill-mewt.  U hekk ġara.  Lil ibnu ma qatlux għax Alla ma ħallihx, imma billi f’għajnejh kien bħal diġa mejjet, kien qisu ħadu lura mill-mewt, kif jgħid San Pawl.  Għalhekk Kristu jgħid li Abraham ra l-Jum tiegħu.  Il-Jum ta’ Kristu hu dejjem il-Jum tal-Għid.

Qari mill-Ktieb tal-Ġenesi.  22, 1-18

U wara dawn il-ġrajja Alla ried iġarrab lil Abraham u qallu: “Abraham!” U hu wieġbu: “Hawn jien!”  U qallu: “Aqbad lil ibnek il-waħdieni, li inti tħobb, lil Iżakk; u mur lejn l-art ta' Morija, u hemm offrih b'sagrifiċċju tal-ħruq fuq waħda mill-għoljiet li jien se ngħidlek.”

 U Abraham bakkar mas-sebħ, xedd il-ħmar tiegħu, ħa tnejn mill-qaddejja tiegħu, u lil Iżakk. Qatta' l-ħatab għas-sagrifiċċju tal-ħruq, u qam, u telaq lejn il-post li qallu bih Alla.

 Fit-tielet jum Abraham rafa' għajnejh, u lemaħ il-post mill-bogħod.  U Abraham qal lill-qaddejja tiegħu: “Oqogħdu hawn bil-ħmar, u jien u ż-żagħżugħ immorru sa hemm, u nagħtu qima u nerġgħu lura ħdejkom.”  U Abraham qabad il-ħatab għas-sagrifiċċju, għabbieh fuq Iżakk ibnu, ħa f'idejh in-nar u s-sikkina, u telqu t-tnejn flimkien.

 U Iżakk qal lil Abraham missieru: “Missier!” u dak wieġbu: “Hawn jien, ibni.” U Iżakk wieġbu: “Hawn huma n-nar u l-ħatab, fejn hu l-ħaruf għas-sagrifiċċju tal-ħruq?”  U Abraham wieġbu: “Alla jaħseb hu għall-ħaruf għas-sagrifiċċju, ibni.”  U baqgħu sejrin it-tnejn flimkien.

 U waslu fil-post li kien semmielu Alla; u hemm Abraham bena l-artal u firex il-ħatab fuqu, u rabat lil ibnu Iżakk u qiegħdu fuq l-artal, fuq il-ħatab.  U Abraham medd idu u qabad is-sikkina biex joqtol lil ibnu.  U sejjaħlu l-anġlu tal-Mulej mis-smewwiet u qallu: “Abraham, Abraham!” U dan wieġbu: “Hawn jien.” U qallu:  “La tmiddx idek fuq iż-żagħżugħ u tagħmillu ebda ħsara; għax issa naf li inti tibża' minn Alla, u ma ċaħħadtnix minn ibnek il-waħdieni.”

 U Abraham rafa' għajnejh, ta ħarsa madwaru, u ra muntun warajh maqbud minn qrunu fil-friegħi. U Abraham mar u qabad il-muntun, u offrieh b'sagrifiċċju tal-ħruq minflok ibnu.  U Abraham semma dak il-post: “Jahweh-jire, jiġifieri, il-Mulej jipprovdi,” kif għadu jingħad sa llum: “Fuq il-muntanja Jahweh-jire, il-Mulej jipprovdi.”

 U għat-tieni darba l-anġlu tal-Mulej sejjaħ lil Abraham mis-smewwiet  u qallu: “Naħlef fuq ruħi - oraklu tal-Mulej - la darba int għamilt ħaġa bħal din, u ma ċaħħadtnix minn ibnek il-waħdieni,  jien imbierkek żgur u nkattarlek sewwa lil nislek bħall-kwiekeb tas-sema u bħar-ramel f'xatt il-baħar; u nislek għad jiret bwieb l-għedewwa tiegħu.   U jitbierku b'nislek il-ġnus kollha ta' l-art talli smajt minn kelmti.”

It-Tielet Qari

It-Tielet Għid, it-Tielet Qari hu forsi l-iktar spettakulari.  Il-Ktieb tal-Esodu jurina lil Alla li jgħaddi mill-ħajja ta’ wlied Abraham u jkaxkarhom miegħu mil-jasar għall-ħelsien, mil-luttu tal-moħqrija tal-argużini tagħhom għall-kant tar-rebħa fuq ix-xatt tal-Baħar tal-Qasab, meta Mose` u l-poplu kollu kanta: “Hu ġarraf ġewwa l-baħar iż-żwiemel u r-rikkieba!”  (Eż. 15, 1). 

Alla jaqbad grupp ta’ lsiera li lanqas kont tista’ ssejħilhom poplu; ġens dgħajjef immens maqsum fi tnax-il grupp imdaqqsin, mingħajr identita` jew rispett lejhom infushom għax dejjem obdew lill-imgħallmin tagħhom u draw ibaxxu rashom quddiem l-inġustizzja mingħajr ma jlissnu kelma.  Kien ġens magħsur mis-setgħa tal-akbar qawwa politika ta’ dak iż-żmien: il-Fargħun tal-Eġittu.  Imma l-Mulej jagħmel Għid glorjuż magħhom: “jgħolli lill-fqir u jbaxxi lis-setagħni”  (Lq. 1, 52) , qalet ħafna żmien wara l-Verġni Marija fil-Magnificat.  Għax dan hu Alla.  Lil Alla nafu min hu mill-azzjonijiet tiegħu, mill-mod kif jaħdem.  Iżrael iħares u jara għall-aħħar darba li dawk li ħaqruh, ġisimhom jgħum mejjet f’wiċċ il-baħar.  Hekk jgħaddi Alla mill-ħajja tal-bniedem biex ikisser dak li kien joqtlu, dak li kien ibeżżgħu. 

Qari mill-Ktieb tal-Eżodu.  14, 15  -  15, 1

Il-Mulej qal lil Mosè: “Għax issejjaħ lili? Għid lil ulied Iżrael jerfgħu t-tined tagħhom u jitilqu.  U int għolli l-ħatar tiegħek, u midd idek fuq il-baħar u oforqu. Ulied Iżrael, mbagħad, jaqsmu fin-niexef f'nofs il-baħar.  U ara, jiena nwebbes il-qalb ta' l-Eġizzjani biex jgħaddu warajkom, u nuri l-glorja tiegħi permezz tal-Fargħun u l-eżerċtu tiegħu kollu, bil-karrijiet u r-rikkieba tiegħu.  U mbagħad ikunu jafu l-Eġizzjani li jiena l-Mulej, meta nuri l-glorja tiegħi permezz tal-Fargħun, bil-karrijiet u r-rikkieba tiegħu.”  U mbagħad l-anġlu ta' Alla, li kien miexi quddiem it-tined ta' Iżrael, telaq u mar warajhom, u l-kolonna ta' sħab minn quddiemhom marret qagħdet warajhom, u ġiet bejn it-tined ta' l-Eġizzjani u t-tined ta' Iżrael.  Kien hemm is-sħaba u d-dlam, u għadda l-lejl bla ma ħadd minnhom seta' jersaq wieħed lejn l-ieħor.  Mosè medd idu fuq il-baħar, u l-Mulej reġġa' lura l-baħar b'riħ qawwi mil-lvant matul il-lejl kollu; il-baħar ixxotta u l-ilmijiet inferqu.

 U mbagħad ulied Iżrael daħlu fin-niexef f'nofs il-baħar; l-ilmijiet kienu għalihom qishom ħitan fuq il-lemin u fuq  ix-xellug.  L-Eġizzjani marru warajhom, u daħlu f'nofs il-baħar, iż-żwiemel kollha tal-Fargħun, il-karrijiet u r-rikkieba tiegħu.  Fis-sahra ta' filgħodu, il-Mulej minn gol-kolonna tan-nar u s-sħaba xeħet ħarsa fuq it-tined ta' l-Eġizzjani, u ħarbathom.  U xekkel ir-roti tagħhom u bit-tbatija setgħu jmexxuhom. U mbagħad l-Eġizzjani bdew jgħajjtu: “Ħa naħarbu minn quddiem Iżrael, għaliex il-Mulej qiegħed jiġġieled kontra  l-Eġizzjani!”

 Il-Mulej qal lil Mosè: “Midd idek fuq il-baħar, u  l-ilma jerġa' lura fuq l-Eġizzjani, bil-karrijiet u r-rikkieba tagħhom.”  U Mosè medd idu fuq il-baħar. U ma' sbiħ il-jum il-baħar raġa’ lura fejn kien qabel, u l-Eġizzjani, huma u jaħarbu, sabu ruħhom fih. Hekk il-Mulej gerbibhom f'nofs l-ilma.  L-ilmijiet reġgħu lura u għarrqu l-karrijiet u r-rikkieba ta' l-eżerċtu kollu tal-Fargħun li kienu ġejjin warajhom fil-baħar. Anqas wieħed ma baqa' minnhom.  U wlied Iżrael għaddew fin-niexef f'nofs il-baħar, u l-ilmijiet kienu għalihom bħal ħitan wieħed fuq il-lemin u l-ieħor fuq ix-xellug.

 Dak in-nhar il-Mulej salva lil Iżrael minn id  l-Eġizzjani, u Iżrael ra l-Eġizzjani mejta fuq xatt il-baħar.  Ra Iżrael kull ma għamel il-Mulej lill-Eġizzjani bil-qawwa ta' driegħu. U beża' l-poplu mill-Mulej, u emmen fil-Mulej u f'Mosè, il-qaddej tiegħu.

 U mbagħad Mosè, flimkien ma' wlied Iżrael, għanna din l-għanja lill-Mulej, u qalu:

Ir-Raba’ Qari

Il-Mulej għandu mħabba partikulari għall-poplu magħżul tiegħU, ħafna drabi rrappreżentat fil-belt ta’ Ġerusalemm, aktarx l-iktar belt famuża tad-dinja minħabba l-Istorja tagħha.  Ġerusalemm tirrappreżenta wkoll il-Knisja li hi l-poplu għażiż ta’ Alla minn żmien il-Messija ’l hawn.  Imma r-rabta tal-Mulej mal-polu ta’ Iżrael tibqa’ għal dejjem għax Alla ma jirtirax l-għażliet tiegħu, lanqas id-doni tiegħu, ladarba jagħtihom, ma jeħodhom lura.  Huwa l-Għarus miġnun fuq l-Għarusa tiegħu Ġerusalemm, li hija wkoll il-poplu Lhudi, anke jekk dak  kollu li jgħodd għall-poplu Lhudi jgħodd ukoll għall-Knisja. 

Din l-Imħabba ta’ Alla għall-belt li Hu għażel biex Ismu jgħammar fiha narawha meta Kristu, hekk kif qorbot is-siegħa tiegħu, u kien qed iterraq b’passi sodi u deċiżi lejn il-belt biex hemm iwettaq il-Misteru li għalih il-Missier kien bagħtu, hekk kif tfaċċa fuq l-għolja ta’ biswit il-belt u jaraha mifruxa quddiem, ħass qalbu titqanqal bħalma kienet titqanqal il-qalb ta’ kull Lhudi fi tmiem il-pellegrinaġġ tiegħu.  L-emozzjoni li ħass Kristu kienet kbira, tant li Huwa jibki għax il-belt li kien iħobb ċaħditu, l-Għarusa tiegħu ma riditx taf bih, ma ndunatx bl-Għarus tagħha meta ġie għandha.  Ħasbitu barrani, ħassitha mhedda u mhux maħbuba minnU, tilfet l-appuntament epokali li kellha ma’ Alla tagħha.  Kristu jitniehed u jgħid li mhux li kien li ħallitU jiġbor lil uliedha bħalma l-qroqqa tiġbor iż-żgħar tagħha.

Dawn l-emozzjonijiet ta Mħabba u tradimenti jimmarkaw l-Istorja bejn Alla u Ġerusalemm, il-poplu tiegħu.  Jimmarkaw ukoll l-Istorja tar-relazzjoni tagħna ma’ Alla.  Aħna ma nifhmux l-ekonomija tal-Għid li biha l-Missier jaħdem ma kull wieħed minna biex jedukana fil-Fidi.  Isaija se jkellimna fuq dan.  Hu jħalli lil Ġerusalemm, lilna, ngħaddu minn żmien mudlam li fih inħossuna bħal “mara mitluqa u mdejqa f’qalbha”  (v. 6).  Ekku t-tbatijiet tal-Għid.  Imma mbagħad l-Għarus jgħaġġel jiġi għandha u jgħidilha kliem ħelu: “Jista’ wieħed jitlaq il-mara ta’ żogħżitu?  Għal ftit jien tlaqtek; imma b’imħabba bla qjies jien nerġa’ niġbrok.”  (v.7). 

Il-lejl jinbidel fix-xemx tiela’ u l-Fidi tagħna tieħu r-ruħ u tissaħħaħ.  Għid wara Għid, ġrajja wara ġrajja, esperjenza wara esperjenza.  Mhux li kellna s-Sabar Qaddis ta’ Alla!

Qari mill-Ktieb tal-Profeta Isaija.  54, 5-14

Hekk jgħid il-Mulej:

L-għarus tiegħek il-Ħallieq tiegħek,

Jaħweh ta' l-eżerċti jismu;

 il-feddej tiegħek, il-Qaddis ta' Iżrael,

'Alla ta' l-art kollha' jissejjaħ.

Iva, bħal mara mitluqa u mdejjqa f'qalbha

sejjaħlek il-Mulej,

'bħal mara mitluqa f'żgħożitha,'

jgħid il-Mulej Alla tiegħek.

  Għal ftit jien tlaqtek;

imma bi mħabba bla qjies jien nerġa' niġbrok.

  Fis-saħna tal-korla ħbejt wiċċi għal ftit

                                                                      minnek;

bi mħabba ta' dejjem inħenn għalik,

jgħid il-Mulej, il-Feddej tiegħek.

 Dan għalija bħal fi żmien Noè,

meta ħlift li l-ilma ma jerġax jgħarraq l-art.

Hekk naħlef issa li ma nisħonx aktar għalik,

u lanqas ma nċanfrek.

  Jistgħu jitħarrku l-muntanji,

jitheżhżu  l-għoljiet,

imma mħabbti minn miegħek ma titħarrikx,

u s-sliem tal-patt tiegħi ma jitheżhiżx,

jgħid il-Mulej li jħenn għalik.

 "Magħkusa, mħabbta mill-irwiefen,

 mara bla faraġ!

 Jien inqiegħed il-ġebel tiegħek bl-ifjen tajn;

 u l-pedamenti tiegħek biż-żaffir.

Nagħmel l-amberżuni ta' swarek tar-rubini,              

u bwiebek tal-karbunkli,

u d-dawra tas-swar tal-ħaġar  prezzjuż.   

Uliedek ilkoll ikunu mgħallma mill-Mulej,

kbir għad ikun ġid uliedek.

Fuq sies il-ġustizzja titwaqqaf,

'il bogħod mit-tagħkis,

għax ma għandekx mniex tibża';

u 'l bogħod mit-twerwir, għax ma jersaqx lejk.

Il-Ħames Qari

Il-problema tagħna ma’ Alla hi li Huwa tant hu kbir u aħna tant żgħar li qatt ma nistgħu naslu biex nifhmu l-pjanijiet tiegħu u x’inhi l-ġid enormi li għandu merfugħ għalina.  Aħna lkoll għandna l-pjanijiet żgħar tagħna u rridu li Hu, li jista’ kollox, jurina kemm iħobbna billi jwettaq dak li nixtiequ aħna u mhux dak li jixtieq Hu.  Ħafna drabi Alla tassew jagħmel dak li nixiequ aħna u jipposponi u jerġa’ jipposponi l-pjan tiegħu.  Imma Hu, ta’ Għarus li jħobb b’imħabba li mhix  mifhuma jibqa’ jistinka biex jiġbidna permezz tal-Kelma u tal-Istorja li jgħaddina minnha, lejn dawk il-ħwejjeġ li għajn qatt ma rat u widna qatt ma semgħet u li Hu lesta għal kull wieħed minna.

Hu ma jiflaħx jibqa’ jarana naħlu ħajjitna fil-ġiri wara r-riħ.  Hu għandu ilma li aħna ma nafux bih, ilma li jaqta’ l-għatx veru tal-ispirtu tagħna.  Aħna niġġerrew ’l hemm u ’l hawn infittxu l-Ħajja u s-sens f’affariiet li jmutu bħalna.  L-Għarus ma jippretendi xejn minna.  Hu ma jrid ibigħ xejn imma jagħti u jagħti dejjem gratis.

Qari mill-Ktieb tal-Profeta Isaija.  55, 1-11

Dan igħid il-Mulej:

"Intom li bikom l-għatx, ejjew għall-ilma;

intom ukoll  li m'għandkomx flus.

Ejjew, ixtru u kulu b'xejn,

nbid u ħalib bla ħlas.

Għaliex taħlu fluskom f'dak li m'huwiex  ħobż,

u ġidkom f'dak li ma jxebbax?

Isimgħu minni, u tieklu tajjeb,

u ruħkom titpaxxa b'ikel bnin.

Agħtuni widen u ersqu lejja,

isimgħu u tieħdu r-ruħ.

Nagħmel patt magħkom għal dejjem,

biex iseħħu l-favuri mwiegħda lil David.

Ara, jien qegħedtu xhud fost il-ġnus,

prinċep u leġiżlatur fuq il-popli.

Int ġens li ma tafx bih issejjaħ;

ġnus li ma jafukx jiġru lejk,

minħabba fil-Mulej, Alla tiegħek,

il-Qaddis ta' Iżrael,

għax lilek żejjen bil-ġieħ.

Fittxu l-Mulej sakemm tistgħu ssibuh,

sejjħulu sakemm hu fil-qrib!

Ħa jħalli triqtu l-midneb,

u l-bniedem  il-ħażin fehmietu;

ħa jerġa' lura għand il-Mulej u jħenn għalih,

għand Alla tagħna għax hu jaħfer ħafna.

"Il-fehmiet tiegħi m'humiex fehmietkom,

u t-triqat tiegħi m'humiex triqatkom,

oraklu  tal-Mulej.

Għax daqs kemm huma ogħla s-smewwiet mill-art,

daqshekk ieħor huma triqati 'l fuq minn triqatkom,

u l-fehmiet tiegħi mill-fehmiet tagħkom.

Bħalma x-xita u s-silġ jinżlu mis-smewwiet,

u ma jerġgħux lura mnejn ġew bla ma jsaqqu l-art,

imma jġegħluha tnissel u tnibbet,

u tagħti ż-żerriegħa 'l min jiżra' u l-ħobż 'il min jiekol,

  hekk jiġri minn kelmti:

hija toħroġ minn fommi,

u ma terġax lura vojta,

imma tagħmel dak li jogħġob lili,

u ttemm dak li nkun bgħattha tagħmel.

Is-Sitt Qari

Baruk għandu Kliem tassew qawwi:  “Għaliex tinsab f’art l-għedewwa tiegħek?  Għaliex qiegħed tixjieħ f’art barranija?”  (vv. 10-11).  Aħna, bħal boloh, niżżewġu lill-mewt bla ma nafu u dak li hu għadu tagħna nistħajluh ħabib.  Infittxu l-ferħ fejn dan ma jeżistix u minflok il-ferħ insibu d-dieqa, il-vojt, ħwejjeġ li ma jxebbgħux il-ħerqat ta’ ruħna.  U sadanittant, iż-żmien għaddej!  L-għedewwa tagħna jistgħu ikunu l-flus, il-pjanijiet stess tagħna, il-vizzji tagħna, dak kollu li flok jibnina jispiċċa biex jeqridna, jxejjaħna u jkomplu jdawwarna bil-biża’ tal-mewt li dejjem riesqa.

Alla jsejjaħ u jerġa’ jsejjaħ biex inqumu min-ngħas tagħna, niftħu għajnejna u naraw fejn tinsab il-vera Ħajja.  Ilkoll mistednin niskopru l-Għerf; mhux l-għerf kburi tal-art li ma jsolvi xejn, imma l-Għarfien ta’ Alla li jkisser il-mewt għalina u joħroġni għall-ħelsien tal-Għid.

Qari mill-Ktieb tal-Profeta Baruk.  3, 9-15.  32 -4, 4

Isma', Iżrael, il-kmandamenti tal-ħajja,

agħtu widen, tgħallmu  l-għerf!

Għala, Iżrael, għala tinsab f'art

l-għedewwa tiegħek?

Għala qiegħed tixjieħ f'art barranija?

Għala int imniġġes mal-mejtin,

magħdud fost dawk li jinżlu f'Qiegħ l-Art?

Int twarrabt mill-għajn ta' l-għerf.

Li kieku mxejt fit-triq ta' Alla,

kont tkun tgħix fis-sliem għal dejjem!

Tgħallem fejn hemm l-għaqal,

fejn hemm il-qawwa, fejn hemm id-dehen,

biex f'ħin wieħed tagħraf fejn hemm

it-tul ta' l-għomor u t-tul tal-ħajja,

fejn hemm  id-dawl għall-għajnejn u s-sliem.

Imma min kixef fejn jinsab l-għerf?

U min daħal fl-imħażen tiegħu?

Imma Dak li jaf kollox jaf fejn hu l-għerf,

għax sabu hu bid-dehen tiegħu;

Dak li ħejja l-art għal dejjem,

li mlieha bil-bhejjem li jimxu fl-art;

hu, li jibgħat id-dawl, u dan imur;

isejjaħlu, u jisma' minnu mriegħed;

  jiddu l-kwiekeb għassiesa f'posthom,

kollhom ferħana;

Hu jsejjħilhom, u huma jwieġbu:

                                                              'Hawn aħna';

jiddu ferħana għal dak li għamilhom.

  Dan hu Alla tagħna:

ħadd ma joqgħod ħdejh!

Hu sab it-triq kollha ta' l-għerf,

u tah lil Ġakobb, il-qaddej tiegħu,

u lil Iżrael, il-maħbub tiegħu.

Mbagħad dan l-għerf deher fid-dinja

u għammar fost il-bnedmin.

Hu ktieb il-kmandamenti ta' Alla,

hu l-Liġi li tibqa' għal dejjem;

kull min iħarsu jgħix,

dawk li jħalluh imutu.

Erġa' lura, Ġakobb, u ilqa' l-għerf,

imxi lejn id-dija ta' dawlu;

titlaqx il-glorja tiegħek lil ħaddieħor,

lanqas ġieħek lil ġens barrani.

Hienja aħna, Iżrael,

għax dak li jogħġob 'l Alla kien mgħarraf lilna.

Is-Seba’ Qari

Il-poplu ta’ Alla, il-Knisja, hi magħmula minn midinbin.  Il-Papa jqabbel il-Knisja mal-kamp tal-First Aid fil-qalba ta’ battalja enormi u li fiha jersqu jitkaxkru tant nies li huma miġrugħa, kollhom feriti, midruba għall-mewt minn dak li jkunu għaddew minnu f’ħajjithom u mid-dnub tagħhom.  L-art hija mtebba’ bid-demm morali, psikoloġiku tan-nies.  Anke bid-dnub tan-nies.  Ħafna drabi d-dnub tagħna kien ta’ skandlu għal ħaddieħor li bħalna kien miġrugħ fl-ispirtu tiegħu u  minħabba fina ma resaqx lejn il-kamp tal-First Aid li hi l-Knisja fejn seta’ jistejqer għax f’qalbu qal: “Ara, dan hu l-poplu tal-Mulej...”, bħalma se jgħid Eżekjel fil-qari li ġej.

Imma minna Alla jrid jagħmel reklam li jiġbed in-nies!  Dan hu tal-għaġeb.  Mhux aħna nikkonvertu iżda Hu jikkonvertina.  Mhux aħna nfiequ iżda Hu jfejjaqna.  Hu jaħsilna b’ilma safi li hu l-ilma tal-Magħmudija tagħna li għadu għaddej igelgel ġewwa fina mill-mument li fih tgħammidna.  Hu se jneħħi l-qalb tal-ġebel li għandna li hu l-egoiżmu tagħna u jagħtina minfloha qalb tal-laħam, qalb li tagħder, li tħobb, li tinsa lilha nnifisha u tgħaddi għal għand l-ieħor.  Min jista’ jibdel qalb il-bniedem?  Ħadd ħlief Alla waħdu.

Qari mill-Ktieb tal-Profeta Eżekjel.  36, 16-28

U ġietni l-kelma tal-Mulej u qalli: "O bniedem, meta d-dar ta' Iżrael kienu għadhom f'arthom, huma tebbgħuha bl-imġiba tagħhom u b'għemilhom. Mġibthom quddiemi kienet bħall-ħmieġ ta' mara mxahhra.  U jiena ferrajt qillti fuqhom minħabba fid-demm li xerrdu fl-art u minħabba fl-idoli li bihom ċappsu l-art. Xerridthom fost il-ġnus, u huma xterdu ma' l-artijiet; għamilt ħaqq minnhom skond imġibthom u skond triqathom.  

Meta marru fost il-ġnus, kull fejn marru, kasbru ismi l-qaddis, hekk li n-nies bdew jgħidu għalihom: 'Dan hu l-poplu tal-Mulej, li kellhom joħorġu minn artu!'  Imma jien bżajt għal ismi l-qaddis li wlied Iżrael kasbru fost il-ġnus fejn marru. "Għalhekk għidilhom lid-dar ta' Iżrael: Dan jgħid Sidi l-Mulej: M'hux minħabba fikom sejjer nagħmel dan, dar Iżrael, iżda minħabba f'ismi l-qaddis li intom kasbartu fost il-ġnus fejn mortu. Jien inqaddes ismi l-kbir, mkasbar minnkom fost il-ġnus, li f'nofshom kasbartuh, u l-ġnus ikunu jafu li jiena l-Mulej, meta nuri qdusiti fikom quddiem għajnejkom, oraklu ta' Sidi l-Mulej, meta neħodkom minn fost il-ġnus u niġmagħkom mill-artijiet kollha, u nerġa' ndaħħalkom f'artkom.

"U nroxx fuqkom ilma safi, u tissaffew mit-tinġis kollu tagħkom; mill-idoli kollha tagħkom insaffikom. U nagħtikom qalb ġdida, u ruħ ġdida nqiegħed ġo fikom; u nneħħi minn ġisimkom il-qalb tal-ġebel u nagħtikom qalb tal-laħam flokha. U nqiegħed ruħi ġo fikom, u nagħmel li timxu skond il-kmandamenti tiegħi, u li żżommu l-preċetti tiegħi u tħarsuhom. U tgħammru fl-art li tajt 'il missirijietkom, u intom tkunu l-poplu tiegħi u jiena nkun Alla tagħkom.

It-Tmien Qari

Dan il-qari li ġej jurina kemm hu mportanti li fil-lejl tal-Għid ikollna l-Magħmudija tat-trabi.  Fl-antik, il-Knisja kienet tgħammed il-katekumenti tagħha fl-Għid biss.  Ma kinux isiru Magħmudijiet iktar matul is-sena.  Dan għax il-Knisja kienet kollha kemm hi pproġettata lejn it-thejjija għall-Magħmudija, billi n-nies kienu jitgħammdu ta’ kbar.  Għall-Knisja kienu jeżistu biss l-Evanġelizzazzjoni u t-tħejjija għall-Magħmudija.  Fuq dan kienet ikkonċentrata.  Sfortunatament illum għandna ħafna affarijiet oħra li huma ta’ tagħbija għall-Knisja u biex tagħqad ċertu qari mill-Iskrittura li hu mportanti, qajla nifhmuh għax jagħmel sens biss fi Knisja katekumenali kif kienet il-Knisja tal-bidu.

Pawlu se jgħidilna li fil-Magħmudija aħna ndfinna ma Kristu.  Dan ma tantx jidher fis-sinjal tal-ftit ilma mitfugħ fuq ras it-tarbija, anke jekk fil-fatt għandu l-istess effikaċja.  Imma meta t-tarbija tiġi mgħaddsa kollha kemm hi fl-ilmijiet, bħalma jsir fil-Magħmudija bl-immersjoni, allura s-sinjal jurina l-mewt tal-bniedem il-qadim, u meta t-tarbija tintrefa’ ’l fuq, jidher il-qawmien tal-bniedem il-ġdid fi Kristu.  Għax fil-Magħmudija tagħna jseħħ, taħt tixbihat, dak li seħħ fi Kristu fl-Għid tiegħu.  Il-Magħmudija hija Għid.  Kristu daħal fil-mewt biex iqum rebbieħ.  Fuq is-salib miet il-bniedem tad-dnub u fil-Qawmien qam il-bniedem il-ġdid, iben Alla.  Dan hu li twettaq il-Magħmudija tagħna fina, imma llum żgur li m’għandniex il-ħin biex nitkellmu fit-tul u fil-profond fuq dan il-Misteru tal-għaġeb.  Nisimgħu lil San Pawl jitkellem fuq l-Għid tagħna li hu marbut mal-Għid ta’ Kristu.

Qari mill-Ittra ta’ San Pawl Appostlu lir-Rumani.  6, 3-11

Ma tafux li aħna lkoll li tgħammidna fi Kristu Ġesù, tgħammidna fil-mewt tiegħu? Ndfinna miegħu fil-mewt permezz tal-magħmudija sabiex kif Kristu kien imqajjem mill-imwiet permezz tal-qawwa glorjuża tal-Missier, hekk aħna ngħixu ħajja ġdida.

Jekk aħna sirna ħaġa waħda miegħu f'mewt tixbah lil tiegħu, hekk ningħaqdu miegħu fil-qawmien tiegħu mill-mewt. Dan nafu: li l-bniedem il-qadim tagħna ssallab miegħu, biex jinqered dan il-ġisem tad-dnub, sabiex ma nkunux aktar ilsiera tad-dnub. Min imut, jeħles mid-dnub. Jekk aħna mitna ma' Kristu, nemmnu wkoll li għad ngħixu ma' Kristu.  Nafu li Kristu qam mill-imwiet u ma jmutx aktar; il-mewt ma għadhiex taħkem fuqu.  Hu li miet, miet darba għal dejjem għad-dnub; u issa li qiegħed jgħix, qiegħed jgħix għal Alla.  Hekk ukoll intom għandkom tqisu lilkom infuskom mejtin għad-dnub, iżda ħajjin għal Alla fi Kristu Ġesù.

Evanġelju

Il-ftit nies li kienu jishru ma’ Ġesù fl-aħħar sigħat tiegħu fuq is-salib kienu kważi kollha nisa.  L-ewwel nies li skoprew l-għaġeb tal-Qawmien tiegħu kienu, mill-ġdid, nisa.  Il-preżenza tal-“Mara” fil-Kristjaneżmu dejjem kienet qawwija anke jekk il-Knisja kellha tkun paternalista għax eżistiet f’era paternalista fejn ir-raġel kien kollox. 

Il-qari li għandna jiftaħ bil-kliem imbierek: “maż-żerniq” (v. 1).  L-Għid hu marbut maż-żerniq, ma’ sbiħ il-jum u l-ħarba tal-lejl.  Hu marbut ukoll mal-ħarba tal-biża’.  Il-mewt ġiet mirbuħa.  In-nisa raw b’għajnejhom il-mewt fiżika tassew mirbuħa!  Din hi l-akbar bomba fl-esperjenza tal-bniedem, tal-umanita` kollha.  Bniedem li ndifen f’ċimiterju, jiġi lura!  Għax hawn huma miġbura l-problemi u l-beżgħat kollha tal-bniedem.  Hawn hu l-għerq tad-dnub.  Il-mewt hi bħal argużin li jfaqqa’ l-frosta u l-bniedem jinħeba fl-egoiżmu tiegħu u jidneb u jerġa’ jidneb.  Ma jistax jinqered id-dnub jekk ma tinqeridx il-mewt u l-biża’ tagħha.

Il-Fidi Nisranija, l-Aħbar it-Tajba, hi kollha kemm dwar dan.  Min jemmen fi Kristu jemmen li l-mewt intrebħet; u ma ntrebħitx għal Kristu biss.  Min jemmen tassew fi Kristu jsir ħaġa waħda miegħu.  Indifen miegħu, kif smajna fil-qari ta’ qabel, u jqum miegħu ukoll għax hu parti minnu.  Li kieku Kristu qam għalih innifsu biss, dan x’effett kien se jkollu fuq l-umanita’ mġarrba.  Hu qam.  Prosit!  Imma jien għadni mdawwar bit-tħassib għax naf li ħajti riesqa lejn is-sies u ħadd ma jista’ jżommha.  Imma l-Aħbar hi għall-bniedem.  Kristu qam biex il-bniedem jgħix għal dejjem. 

Imma dan kollu jitlob reazzjoni ta’ Fidi mingħandna, u dan mhux faċli.  In-nisa ma twemmnux mill-Appostli.  Ħasbuhom qed ihewdnu.  Għalhekk il-Fidi hi dejjem rigal tal-Missier.  Il-Fidi li ma ssolvix il-biża’ tal-mewt mhix Fidi Nisranija, iżda reliġjożita` naturali li kull bniedem għandu xi ftit jew wisq.

Qari mill-Evanġelju ta’ San Mattew.  28, 1-10

Meta għadda s-Sibt, maż-żerniq ta' l-ewwel jum tal-ġimgħa, Marija ta' Magdala u Marija l-oħra marru jaraw il-qabar.  U ara, nħasset theżhiża kbira għax niżel anġlu tal-Mulej mis-sema, u resaq igerbeb il-ġebla u qagħad bilqiegħda fuqha.  Id-dehra tiegħu kienet bħal berqa; lbiesu abjad bħas-silġ.  Bil-biża' tiegħu  l-għassiesa qabdithom rogħda u saru qishom mejtin.  Iżda l-anġlu qabad u qal lin-nisa: "Tibżgħu xejn intom għax jiena naf li qegħdin tfittxu lil Ġesù li kien imsallab.  M'huwiex hawn, għaliex qam, kif kien qal. Ejjew araw il-post fejn kien qiegħed.  U morru malajr għidu lid-dixxipli tiegħu li hu qam mill-imwiet. U araw, huwa sejjer il-Galilija qabilkom: tarawh hemmhekk. Araw, għedtulkom."  Dawk telqu malajr minn ħdejn il-qabar, kollhom biża' u ferħ kbir, u marru jiġru jagħtu l-aħbar lid-dixxipli tiegħu.  U ara, ltaqa' magħhom Ġesù u qalilhom: "Is-sliem għalikom." Huma resqu lejh, qabdulu riġlejh u nxteħtu quddiemu.  Mbagħad Ġesù qalilhom: "Tibżgħu xejn; morru wasslu l-aħbar lil ħuti biex jitilqu lejn il-Galilija; lili jarawni hemmhekk."