Din hija il- Liturgija  tat-tielet Hadd matul is-sena (2019) bi hsibijiet  min Joe Rapa.

Kemm rigali tana Alla biex jassigura s-Salvazzjoni tagħna!  Kemm għajnuniet imprezzabbli!  Sa tana lil Ibnu biex bħall-Ħaruf tat-Testment l-Antik, jiġi maqtul biex jinħeles mill-ħtija l-poplu.  Il-Liġi Qaddisa tgħid li min jidneb imut għax id-dnub joqtol u dan il-fatt ma jista’ jbiddlu ħadd, lanqas Alla l-Imbierek.  Fejn hemm id-dnub hemm il-Mewt u ma tistax teżisti l-Ħajja. Tista’ tiekol, tixrob, tixxala, taħdem, tħossok b’saħħtek... jekk dnibt inti mejjet, u mejjet bis-serjetà fuq livell ontiku u psikoloġiku profond ħafna.  U jekk inti mejjet int ma tistax tħobb għax iħobb biss min hu Ħaj.

Kien għalhekk li deher Ġesù Kristu fid-dinja, għax il-bnedmin kollha dinbu u għalhekk kulħadd kien mejjet, tgħid l-Iskrittura.  Hu miet biex jilqa’ fuqu dak li suppost waqa’ fuq ras il-midneb.  Din hi l-Imħabba enormi tal-Missier.  Dan hu l-mod waħdieni kif seta’ jinħeles il-bniedem mill-mewt li hi l-frott naturali tal-qagħda midinba li fiha nitwieldu.  Dan hu l-ikbar rigal, l-ikbar grazzja li seta’ jagħtina Alla, għax fi Kristu tana kollox.

Imma terġa, tana ħafna, ħafna iktar għajnuniet biex aħna ngħarfu dan il-Misteru hekk tal-għaġeb li hu l-offerta ta’ Kristu għal kull wieħed/waħda minna.  Tana l-Kelma tiegħu!  Alla jkellimna b’ħafna modi.  Ikellimna anke bl-Istorja tagħna.  Lill-Knisja jkellimha bis-sinjali taż-żminijiet.  Imma għandna rigal enormi fil-Kelma miktuba tiegħU: l-Iskrittura, il-Bibbja.  Fuq il-Bibbja huwa bbażat il-messaġġ sħiħ li l-Knisja dejjem wasslet lid-dinja f’kull ġenerazzjoni.

Imma wieħed jista’ jkun “reliġjuż” ħafna bla ma jkun jaf wisq il-Kelma ta’ Alla.  Kif jista’ jkun dan?  Għax ir-reliġjożità hi kwalità naturali fil-karattru tal-bniedem.  Tista’ tkun “reliġjuż” bla ma tkun Nisrani.  In-Nisrani jgħix bil-Kelma ta’ Alla li tikkonċentrah fuq il-Misteru tal-Għid ta’ Kristu, l-uniku Salvatur li għandu, u fuq l-Ewkaristija, il-Preżenza ħajja tal-Mulej f’Ħajtu.

Fl-Eżilju, Iżrael għadda minn mument storiku tassew kiefer.  Imma Alla ppermetta dan, anzi kien il-kawża prinċipali ta’ din l-esperjenza qarsa, għax il-poplu kellu bżonn jagħmel qabża fil-Fidi li waħdu ma kien se jagħmilha qatt.  Dan jiġri lilna wkoll, fuq livell personali, fl-Istorja tagħna.  Alla jippermetti li tiġri xi ħaġa li aħna ma nifhmuhiex u nħossu li Alla għeb mix-xena, waqt li jkun Hu li jkun qed imexxi kollox!  L-Eżilju kien esperjenza pożittiva mmens għal Iżrael.  Il-poplu ssaffa minn ħafna “ħmerijiet” reliġjużi li kien tgħabba bihom.  Hu veru li kien tilef it-Tempju u l-Liturġija Qaddisa, imma dawn l-affarijiet ma kienx għadu jużahom b’qalb sinċiera u l-qima tiegħu kienet saret użanza, drawwa, wirja minn barra ta’ mħabba li ma kinitx teżisti minn ġewwa. 

Fl-Eżilju, Iżrael tilef it-Tempju imma skopra is-Sinagoga!  Fis-Sinagogi li bdew jidhru ’l hawn u ’l hemm kull fejn tferrex il-poplu bdiet issir Liturġija sempliċi tal-Kelma ta’ Alla.  Qabel, ir-relazzjoni tal-poplu ma’ Alla kienet ibbażata fuq sagrifiċċji ta’ kull tip u preċetti/dmirijiet.  Fid-dawl ġdid tal-Kelma bdew jindunaw kemm kbira kienet il-fedelta ta’ Alla, kemm tal-għaġeb l-Għażla ta’ Iżrael minn fost il-popli kollha.  Dan, u fuq kollox il-kitbiet tal-profeti, sar il-faraġ tal-poplu u nbniet Fidi ġdida li saret is-sinsla tal-ġens magħżul.  Minn hawn bdiet l-istennija tant twila tal-Messija li kellu jiġi u li kellu jkun il-frott ewlieni tal-Istorja kollha ta’ Iżrael.

L-Ewwel Qari

Dan il-qari huwa mportanti ħafna għax se naraw kif kienet issir iċ-Ċelebrazzjoni tal-Kelma eżatt wara li ntemm l-Eżilju u l-poplu kien qed jirritorna lura lejn artu.  Esdra l-qassis kien fuq pjattaforma, għoli iktar mill-poplu biex ikun jista’ jarah kulħadd, u wara li nġab ir-romblu tal-Iskrittura b’qima kbira, beda jaqra fit-tul minnu.  Aħna nafu li beda jaqra mill-Ktieb tad-Dewteronomju, ktieb li għal ħafna żmien kien mitluf, imma li partijiet minnu kienu reġgħu instabu.  Il-pjazza kienet mimlija bin-nies, kulħadd jisma’ b’attenzjoni kbira.

Mhux ċajta li wieħed jisma’!  Illum ħafna iktar minn dak in-nhar!  Is-Smigħ tal-Kelma bil-widnejn profondi tal-qalb huwa totalment grazzja, rigal ta’ Alla, li jista’ jagħtihulek u jista’ ma jagħtihulekx.  Il-poplu kellu widnejn biex jisma’ għax widnejh “tħammlu” mill-esperjenza ta’ tbatija li kien għadda minnha.  Bniedem aljenat ma jisma’ xejn!  Ħafna nies jintilfu fuq ix-xejxi tad-dinja u jitilfu t-Teżor il-Kbir għax widnejhom miżduda, u anke jekk imorru l-Knisja, ma jisimgħux għax il-Kelma ma tagħmilx sens għal Ħajjithom.

Mill-banda l-oħra hemm nies li għandhom għatx għall-Kelma.  Imma xorta waħda, anke dawn jistgħu jisimgħu u ma jisimgħux.  Huwa l-Ispirtu s-Santu li jagħmel ħuġġieġa nar mill-Kelma Qaddisa u din issaħħan il-qalb li qabel kellha id kiesħa tagħfas madwarha.  Wieħed jista’ jisma’ l-istess kelma disgħa u disgħin darba bla ma tgħidlu xejn, imbagħad f’daqqa waħda jismagħha l-mitt darba u qisu qed jismagħha għall-ewwel darba!  Dan hu li jagħmel l-Ispirtu s-Santu.  Jekk jagħmillek “underlined” Kelma waħda, din tkun biżżejjed biex tibdillek qalbek u timlihielek.

Il-poplu beda jibki quddiem il-Kelma għax urietu r-rejaltà miskina tiegħu.  Il-Kelma kapaċi tixlik biex tfejqek mill-mard tiegħek.  Importanti li jien u int ikollna esperjenza tad-dmugħ għax dan jindika sogħba sinċiera u xewqa ta’ twelid ġdid.  Wara l-qari tal-Kelma, l-Liturġija għaddiet għat-tifsir tagħha (l-Omelija) u hu hawn li min kien qed imexxi beda jfarraġ lill-poplu u jagħmillu kuraġġ għax Alla dejjem iħenn għal kull min juri sinjali ta’ konverżjoni sinċiera.

Qari mill-Ktieb ta’ Neħemija.  8, 2-4a,  5-6,  8-10

F’dak iż-żmien: Esdra l-qassis ġieb il-Liġi quddiem il-ġemgħa, li kienet magħmula minn irġiel, nisa u oħrajn, li kienu jifhmu dak li jisimgħu.  U mis-sebħ sa nofsinhar qara minnu quddiem l-irġiel, in-nisa, u dawk li kienu kapaċi jifhmu, iħares lejn il-misraħ li hemm quddiem Bieb l-Ilma. U l-poplu kollu kien attent jisma' l-qari tal-Ktieb tal-Liġi.   Esdra l-iskriba kien wieqaf fuq palk ta' l-injam, li kienu waqqfu għall-okkażjoni.

Mbagħad Esdra fetaħ il-Ktieb u rah kulħadd jagħmel dan billi kien fil-għoli 'l fuq mill-poplu kollu. U meta fetaħ il-ktieb kulħadd qam bilwieqfa.  U Esdra bierek il-Mulej, Alla l-kbir, u l-poplu kollu b'idejh merfugħin 'il fuq wieġeb: "Amen, amen." U nxteħtu għarkubbtejhom b'wiċċhom ma' l-art jagħtu qima lill-Mulej.

Bdew jaqraw mill-Ktieb tal-Liġi b'mod li jiftiehem, fissruh, u spjegaw il-qari.  Mbagħad il-gvernatur, Esdra, il-qassis u skriba, u l-Leviti li kienu qegħdin jgħallmu lill-poplu, qalu lin-nies kollha: "Dan hu jum qaddis, ikkonsagrat lill-Mulej Alla tagħkom. Titnikktux u tibkux!" Għax il-poplu kollu kien infexx jibki meta sama' kliem il-Liġi.   U żiedu jgħidulhom: "Morru u kulu laħam imsemmen u ixorbu nbid ħelu, u lil dak li ma ħejjewlu xejn ibagħtulu sehem minn dak li għandkom. Dan hu jum qaddis għall-Mulej. La ssewwdux qalbkom, għax il-ferħ tal-Mulej il-qawwa tagħkom."

Salm Responsorjali

Salm 19 huwa innu ta’ foħrija għal-Liġi ta’ Alla.  Aħna lkoll nafu li wieħed jista’ jgħid kemm irid li jemmen f’Alla u jħobbu, imma l-Fidi trid tidher fl-għemil inkella ma tkun Fidi xejn.  Għalhekk ħajja morali tajba hi essenzjali mmens għan-Nisrani.  Anzi, il-Fidi vera u matura, minnha nnifisha tnissel frott morali bħalma siġra, meta jasal żmienha li tati l-frott tagħtih bla sforz ta’ xejn, anzi b’mod naturali.  Jekk mill-banda l-oħra, “Nisrani” jgħix bħalma jgħixu l-pagani, u kultant agħar, allura mhux veru li għandu l-Fidi.

Imma rridu noqogħdu attenti fuq dan.  Inti ssalva mhux għax tgħix tajjeb biss iżda għax temmen fil-merti li kiseb għalik Ġesù Kristu bil-Misteru tal-Għid tiegħu.  Min jimpressjona ruħu bl-opri tajba li jagħmel hu, u jagħmel lista tagħhom, ikun qed jaqa’ fl-iżball għax isir fariżew supperv u lest li jibda jiġġudika lil min ma jitħabatx bħalu.  Bniedem bħal dan hu għadu ta’ Kristu anke jekk in-nies taħsbu “ġust”.  Jekk l-opri tagħna huma biżżejjed biex insalvaw, għalfejn kellu Kristu jbati dik it-tbatija kollha, imut mewt umiljanti, għarwien imdendel fuq salib, u fl-aħħar jegħleb il-mewt li tifni lilna lkoll?  Għalfejn dan kollu?  Għalfejn din l-Istorja tas-Salvazzjoni jekk jien kapaċi nsalva lili nnifsi? 

Niffissaw għajnejna fuq il-Kurċifiss li minnu tnixxi s-salvazzjoni tagħna u minn imkien ieħor.  Imbagħad, meta l-Fidi tagħna tkun tassew safja, jinbtu kemm trid opri qaddisa, mhux bil-ħila tagħna imma bil-merti ta’ Kristu li miet biex aħna nitwieldu mill-ġdid fiH.  Mhux l-opri li jsalvawna imma l-Fidi tagħna f’dak li għamel Kristu għalina.  Mill-banda l-oħra Fidi li ma twellidx opri li jiġbdu lill-oħrajn lejn Kristu, ma hi Fidi xejn.

Ritornell:  Il-kliem tiegħek, Mulej, huwa spirtu u ħajja.

Salm 19

Il-liġi tal-Mulej perfetta, u tagħti l-ħajja;

ix-xhieda tal-Mulej  hi sewwa, u tgħallem lil min ma jafx.

Il-preċetti tal-Mulej dritti, u jferrħu l-qalb;

il-kmandament tal-Mulej safi, u jdawwal l-għajnejn.

Il-biża' tal-Mulej sinċier, u jibqa' għal dejjem;

il-ġudizzji tal-Mulej sewwa, u mseddqa għalkollox.

Ħa jkunu milqugħa quddiemek

kliem fommi u ħsieb qalbi,

Mulej, blata tiegħi u feddej tiegħi.

It-Tieni Qari

Issa għandna qari twil minn San Pawl li jitkellem fuq xi ħaġa mportanti ħafna fil-Ħajja tan-Nisrani u tal-Knisja: il-kariżmi jew talenti li Alla jżejjen lil kull min jemmen f’Ibnu.  San Pawl jisħaq fuq l-importanza ta’ kull wieħed minna f’għajnejn il-Mulej.  Hu jqabbel lill-Knisja bħala ġisem, il-Ġisem ta’ Kristu li hu r-Ras.  Fil-ġisem kollox hu mportanti.  Aħna lkoll niswew il-prezz tad-Demm ta’ Kristu u Alla lest jaqleb id-dinja ta’ taħt fuq biex isalvana u ma jħalliniex nintilfu għal dejjem.

Għall-ġid tal-Knisja (u mhux għas-sodisfazzjon tagħna!), Hu jżejjinna b’xi kariżma, jew kultant, iktar minn waħda wkoll.  Ħadd m’għandu d-dritt jintefaħ b’dan għax ikun qed jisraq il-Glorja lil Alla.  Għalhekk San Ġorġ Preca kien jisħaq tant fuq l-intenzjoni retta, u din mhi faċli xejn.  Il-qaddej sinċier ta’ Alla jitlob u jitlob biex dak li kapaċi jagħmel, jagħmlu bħala qaddej li ma jiswa xejn.  Wieħed katekista magħruf darba qal: Aħna biċċa ċarruta maħmuġa f’idejn Alla.  Bina hu jnaddaf il-ħġieġ tat-tieqa biex dak li jkun jara x-xena meraviljuża tal-“Art Imwegħda”.  Imbagħad iċ-ċarruta Alla jitfagħha fil-landa.

Din hi l-umiltà tal-bniedem ta’ Alla.  Il-kariżmi huma ta’ Alla waħdu.  Hu jislifhom lilna biex ngħinu lil ħutna.  Min jinqeda bihom biex jerda’ l-istima u jkabbar ismu, ir-rigal diġa jkun ħadu u m’għandu jistenna xejn mingħand Alla.

Qari mill-Ewwel Ittra ta’ San Pawl Appostlu lill-Korintin.  12, 12-30

Bħalma l-ġisem hu wieħed u fih ħafna membri, u l-membri kollha tal-ġisem, għad li huma ħafna, jagħmlu ġisem wieħed, hekk ukoll Kristu.   Għax aħna wkoll, lkoll tgħammidna fi Spirtu wieħed biex nagħmlu ġisem wieħed, sew Lhud sew Griegi, sew ilsiera sew ħielsa, u lkoll xrobna minn Spirtu wieħed.

Issa l-ġisem m'huwiex membru wieħed, imma magħmul minn ħafna membri.  Kieku s-sieq kellha tgħid: "Ladarba m'iniex l-id, jien m'iniex biċċa mill-ġisem," b'daqshekk m'hijiex parti mill-ġisem?  U kieku l-widna kellha tgħid: "Ladarba m'iniex l-għajn, jien m'iniex biċċa mill-ġisem,” ma jkunx ifisser b'daqshekk li hi m'hijiex biċċa mill-ġisem.

Kieku l-ġisem kollu kien għajn, fejn kien ikun is-smigħ? U kieku kien kollu smigħ, fejn kien ikun ix-xamm?   Iżda Alla qiegħed il-membri fil-ġisem kull wieħed f'postu, kif għoġbu hu.   Kieku kollha kellhom ikunu membru wieħed, fejn hu l-ġisem?   Imma ħafna, iva, huma l-membri, iżda wieħed hu l-ġisem.   L-għajn ma tistax tgħid lill-id: "Jiena ma għandix bżonnok,” anqas ir-ras ma tgħid lis-saqajn: "Ma għandix bżonnkom.”   Mhux hekk biss, imma  l-membri tal-ġisem li jidhru l-aktar dgħajfa, huma l-aktar meħtieġa;  u dawk li nqisu bl-inqas ġieħ fil-ġisem, lil dawn  l-aktar li nieħdu ħsiebhom; u 'l dawk li ma għandhomx ġmiel, nlibbsuhom b'aktar ġmiel;  għax il-membri sbieħ ma għandhom bżonn xejn. Alla imma bena l-ġisem b'mod li żejjen b'aktar ġieħ lil dawk li jeħtiġuh l-aktar.  B'hekk ma jkunx hemm firda fil-ġisem, imma l-membri kollha jaħsbu f'xulxin;  jekk membru jbati, ibatu lkoll miegħu; jekk membru jingħata l-ġieħ, jifirħu lkoll miegħu.

Intom il-ġisem ta' Kristu, u kull wieħed minnkom membru tiegħu.  Lil xi wħud Alla qegħedhom fil-Knisja fl-ewwel post bħala appostli, it-tieni bħala profeti, it-tielet bħala għalliema. Mbagħad id-don tal-mirakli, mbagħad id-don tal-fejqan, l-għajnuna, it-treġija, u d-don ta' ilsna diversi.  Jaqaw ilkoll appostli? Lkoll profeti? Lkoll għalliema? Lkoll bid-don tal-mirakli?  Lkoll għandhom id-don tal-fejqan? Lkoll jitkellmu bl-ilsna? Lkoll ifissru? 

Evanġelju

L-Evanġelju jerġa’ jeħodna lura lejn is-suġġett tal-Kelma ta’ Alla.  Kristu jinsab fis-Sinagoga, preżenti għal-Liturġija tal-Kelma.  Hu kien jaf li l-Kelma l-ħin kollu kienet titkellem fuqU.  Hu kien il-Kelma ta’ Alla li nkarnat ruħha, saret laħam fiH. Kien jaf li Hu kien Dak li ħabbru l-profeti.  Kien jaf ukoll li hu kien Dak li kienu xbieha tiegħU is-sagrifiċċji kollha tal-Patt il-Qadim li issa kien għadda żmienu. 

Kien jaf li l-Missier bagħtu biex ikun is-Sagrifiċċju Waħdieni li kien jiswa biżżejjed biex jitfi għal kollox is-sagrifiċċji kollha tar-reliġjonijiet kollha.  Hu kien jaf li Hu kien l-Aħbar it-Tajba għall-fqajrin li kienu bla Tama, għall-għomja li ma setgħu jaraw ħniena mkien, għat-torox li qatt ma semgħu Bxara li ferrħithom, għall-bniedem imjassar u maqful ġewwa li bħal għasfur maqful ġo gaġġa, nesa kif itir, kif jifraħ.

Hu jgħid: “Din il-kitba seħħet illum, intom u tisimgħu.”  Imma hekk ukoll jgħid in-Nisrani li għalih il-Kelma hi l-ikel ta’ kuljum.  Hu jaf li l-Istorja tiegħu hi miktuba, mniżżla fl-Iskrittura.  Hu jaf li l-Iskrittura titkellem fuqu; li fiha jsib is-sens għal Ħajtu.  In-Nisrani jaf li jekk jiftaħ il-Ktieb Qaddis hu se jsib quddiem għajnejh il-Kelma qisha nar li ssaħħan, iddawwal, u wkoll, taħraq is-sadid.

Hi ħasra li ftit jinteressahom li jidħlu ’l ġewwa f’dan ir-rigal enormi li hi l-Kelma, li wara kollox hi Kristu nnifsu.  “Verbum Dei caro factum est!”  “Il-Kelma ta’ Alla saret laħam!”  Il-Kelma mhix tagħlim biss, mhix xi ħaġa għal min hu ntelliġenti biss.  Il-Kelma ta’ Alla hi ġrajja, storja li tkellem lil kulħadd.  It-tagħlim hu mportanti, imma fuq kollox il-Kristjaneżmu huwa esperjenza, ġrajja, laqgħa ħajja ma’ Ġesù Kristu.

Versett:  Hallelujah. Il-Mulej bagħatni biex inwassal il-Bxara t-Tajba lill-fqajrin u nħabbar il-ħelsien lill-imjassrin.  Hallelujah.

Bidu tal-Evanġelju ta’ San Luqa.  1, 1-4;  4, 14-21

Bosta kienu dawk li ħadu f'idejhom ix-xogħol li jiġbru bl-ordni f'rakkont wieħed il-ġrajja li seħħu fostna,  kif għaddewhom lilna dawk li sa mill-bidu rawhom b'għajnejhom stess u saru ministri  tal-kelma.  Hekk ukoll jien, għażiż Teofilu, wara li bir-reqqa kollha qgħadt infittex it-tagħrif dwar kull ma ġara sa mill-bidunett, deherli li għandi niktiblek kollox ħaġa b'ħaġa,  biex tagħraf sewwa l-verità sħiħa dwar kull ma tgħallimt.

Ġesù, bil-qawwa ta' l-Ispirtu, reġa' mar il-Galilija; u l-fama tiegħu xterdet ma' dawk l-inħawi kollha,  għax hu kien jgħallem fis-sinagogi tagħhom fost it-tifħir ta' kulħadd.

Jum wieħed, Ġesù ġie Nazaret fejn kien trabba. Daħal fis-sinagoga tagħhom, kif kien imdorri jagħmel nhar ta' Sibt, u qam biex jaqra.  Tawh f'idejh il-ktieb ta' Isaija l-profeta, fetħu u sab fejn kien hemm miktub dan li ġej:

        'L-Ispirtu tal-Mulej fuqi,

        għax hu kkonsagrani,

        Bagħatni nħabbar il-ħelsien lill-imjassrin,

        nwassal il-bxara t-tajba lill-fqajrin,

        u d-dawl mill-ġdid lill-għomja,

        nrodd il-ħelsien lill-maħqurin

       u nxandar sena tal-grazzja tal-Mulej.’

Mbagħad raġa' għalaq il-ktieb, tah lura lill-qaddej u qagħad bilqiegħda. Għajnejn kulħadd fis-sinagoga kienu msammra fuqu.  U beda jgħidilhom: "Din il-kitba seħħet illum, intom u tisimgħu."