Din hija il- Liturgija tal-Hames Hadd  ta'r-Randan (2020)  bi hsibijiet  min Joe Rapa.

Pajjiżna u d-dinja kollha ninsabu għaddejjin minn żmien diffiċli li ħadd ma jaf kemm se jtul jew kemm se jolqotna bis-serjetà.  Tistagħġeb kif anke fi żmienna, meta avanzajna tant f’kollox, xorta m’aħniex meħlusa mill-pesta jew mard li jittieħed li kien jolqot lin-nies ta’ sekli oħra.  Konna ħsibna li dawn għadda żmienhom; li issa l-bniedem, bl-avanz enormi u mbierek li għamel fix-xjenza, it-teknoloġija u l-mediċina, irnexxielu jeħles minn dawn il-flaġelli.  Tistagħġeb iktar u iktar kif daqsxejn ta’ virus, il-“Coronavirus” jew “Covid-19”, ġab lid-dinja għarkupptejja, kisser l-ekonomija mondjali, ħarbat l-użanzi u l-kulturi kullimkien, u qafel ġewwa lil kulħadd.

Għebet il-Liturġija; siket il-kant

Irnexxielu wkoll jagħlaq il-knejjes tad-dinja kollha!  Għebet il-Liturġija.  Siket il-kant ta’ tifħir lil Alla.  X’imkien fl-Iskrittura hemm miktub: “Għabu l-ferħ u l-hena mill-ġonna, fl-oqsma tad-dwieli m’hemmx aktar għana, u iżjed ma jgħajtux bil-ferħ.  Fl-imgħasar ma jagħsarx l-għassar l-inbid; l-għajta siktet tal-għasir.”  (Is. 16, 10).  L-inbid għandu x’jaqsam mal-ferħ u l-festi, imma l-festi tħassru.  U dan għaliex?  Għax dell il-Mewt qed jinfirex u fi ftit ġimgħat toddhom fuq id waħda ġejna wiċċ imb’wiċċ ma’ dak li lilna l-bnedmin ibeżżagħna tant.

Għaliex dan?

U ħafna jistaqsu: “Għaliex qed jiġri dan kollu?  Dan kastig, x’inhu?”  Ir-Rivelazzjoni turina ċar u tond li Alla hu Sid l-Istorja u ma jaħrablu xejn minn taħt idejH.  Qatt ma jista’ jitlef il-kontroll ta’ dak li jkun qed jiġri.  Għalhekk huwa mportanti li aħna nistaqsu u ngħarrxu biex niskopru xi jrid jgħidilna biha din l-istraġi li niżżlet għarkupptejh lill-bniedem modern li mingħalih kellu l-kontroll ta’ kollox hu.  Kulma jagħmel Alla, jew jippermetti li jseħħ, jagħmlu għal-ġid u għas-salvazzjoni tad-dinja.  Min għandu l-Fidi, dan ma jiddubitax minnu.  Din l-Istorja hija Kelma ta’ Alla għalina lkoll... għalija, għalik, għall-parroċċa tagħna, għal pajjiżna, għad-dinja kollha.  Imma l-iktar importanti hi li din hi Kelma ta’ Alla għalija personali.  Għalik.  Ara ma jkollnix tant ipokrizija li nippuntaw subgħajna lejn ħaddieħor jew lejn is-soċjetà in ġenerali biex ninħbew aħna.  Għall-kuntrarju: inkun qed nagħmel pjaċir kbir lili nnifsi jekk nistaqsi x’irid jgħidli Alla f’dan iż-żmien kritiku.  Għax din is-sena l-Mulej qed jagħtina Randan speċjali u għal xi wħud minna jista’ jkun l-aħħar wieħed. 

Anġlu ikrah

Dan l-imbierek ta’ “Coronavirus” hu Anġlu liebes ikrah u b’wiċċu   mbiergħen, imma li jaf jgħidilna ħwejjeġ li jdawluna!  Qed jurina kemm aħna vojta, kemm qed ngħixu ħajja bla sens, kemm qed nagħtu mportanza liċ-ċuċati, kemm qed naħarqu ħin nilagħbu bil-ġugarelli, anke aħna l-kbar.  Kemm qed niġu naqgħu u nqumu minn dak li hu veru, minn dak li jiswa, minn dak li hu serju, u qed niġru wara l-friefet, aljenati, ngħajtu, nimpikaw, intellfu lil xulxin.  Qed infittxu l-Ħajja u l-Ferħ fejn dawn jeżistu biss għal ftit mumenti ta’ pjaċir u ninħanqu nitbaqbqu fuq kwistjonijiet li ma jsolvu xejn mill-problema waħdanija tal-bniedem.  Għax aħna lkoll l-istess, u l-istess problema għandna, u din hi li lkoll għad irridu mmutu. 

Champions tal-aljenazzjoni

Sa fejn jasal il-bniedem biex isolvi dan il-monstru?  Billi jipprova jinsa.  Ilkoll sirna “champions” tal-aljenazzjoni.  Il-bniedem tal-lum hu l-iktar bniedem aljenat li qatt mexa fuq din l-art.  U rnexxilu jivvinta ħafna affarijiet li jnessuh.  Għax jekk ma jinsiex, jaqta’ qalbu, jiddispra, jiddipressa ruħu.  Kemm idejquna l-imaġni ta’ dawk il-qaddisin li kienu dejjem iżommu ras ta’ skeletru maġenbhom.  Kien hemm żmien meta jien kont naħseb li kienu morda b’moħħhom, esaġerati, iffissati.  Sakemm xi ħadd qalli li lil dawk in-nies, u lil ħafna oħrajn ukoll, il-Mewt ma baqgħetx tbeżżagħhom għax kienu solvewha, u kienu keċċew minn ħajjithom il-biża’ tagħha.  U ftakart fil-kliem ta’ Pawlu: Inbelgħet il-mewt fir-rebħa.  Fejn hi, ja mewt, ir-rebħa tiegħek?  Fejn hi, ja mewt, in-niggieża tiegħek?  (1 Kor. 15, 54-55).

Aljenati mill-Verità... u l-Verità x’inhi?

Dan l-Anġlu ikrah, messaġġier skomdu, qed jgħidilna biex inħarsu f’wiċċ il-verità, għax il-verità teħlisna qalilna l-Mulej. (ara Ġw. 8, 32).  “U l-verità x’inhi?”  (Ġw. 18, 38), staqsa Pilatu.  Il-verità hi li hemm il-biża’ jgħammar fina, f’kulħadd, anke fl-aqwa bulijiet tad-dinja.  Ilkoll l-istess.  U jekk hemm biża’ wieħed, hemm Salvatur wieħed.  Alla jħares fuq id-dinja u jara lill-bnedmin kollha mjassra fid-dnub għax huma mbuttati jkunu egoisti minħabba li jeżisti ż-żmien, u ż-żmien għaddej, u l-għaġla tiegħu theddidna, u ż-żmien jeżisti biss fejn hemm il-Mewt.  Fl-eternità m’hemmx żmien.  Kristu jwegħedna li Hu se jeħodna miegħu fejn żmien ma jeżistix għax m’hemmx iktar Mewt riesqa bil-mod il-mod.  Alla m’għandux żmien għax il-Mewt ma tistax għaliH.

Jekk fit-triq tiegħek jeżisti “Nisrani” veru, u allura jeżisti “qaddis” għax għall-Iskrittura l-“Insara” huma kollha qaddisin... dan in-Nisrani ma jibżax mill-Mewt għax fih jgħammar Kristu, Dak li mar għall-Mewt minn jeddu biex  jikxfilha l-Gidba tagħha.  Pagani, ateji, “reliġjużi”, aħna lkoll qed ninġabru kuljum biex nisimgħu l-istatistika li tgħidilna kemm qed jinħakmu minn din il-marda; hix tersaq jew titbiegħed minna. 

Hi kwistjoni medika din, imma fuq kollox hi kwistjoni ħafna iktar profonda minn hekk.  Għax il-bniedem mhux ġisem biss.  Fih teżisti ruħ li, jew temmen f’Alla jew ma temminx.  Hawn min jemmen f’Alla imma sakemm Dan jaqdi lil “ġismu”, isolvilu l-problemi t’hawn, jipposponielu l-Mewt kemm jista’.  Imma għal dan, il-problema mhix solvuta.  Posposta imma mhix solvuta.

Il-Mewt hi mirbuħa!

Hemm imbagħad nies, (kemm nixtieq inkun minnhom), li l-Fidi tagħhom issuperat dan kollu.  Huma jemmnu ħaġa waħda: li Alla hu Missierhom.  Missierhom iħobbhom b’imħabba tal-ġenn sal-punt li fi Kristu tela’ fuq salib aħrax u ndifen biex jimmanifesta, juri ċar li l-Mewt hi mirbħuħa.  Dawn in-nies li jemmnu tant fi Kristu, jafu b’ċertezza li l-Mewt hi mirbuħa; li l-Mewt hi giddieba meta tgħidilna li għax hi toqtol il-ġisem qatlet il-bniedem sħiħ, u allura hi għandha l-aħħar Kelma u Alla hu tellief quddiemha.  Huma jafu li l-verità, li Pilatu m’emminx li teżisti, hi l-kontra.  Il-bniedem m’għandux minn xhiex jibża’ għax hu maħbub minn dak li ħalqu.  Il-bniedem huwa ikbar mill-Mewt fiżika għax hu maħluq xbieha ta’ Alla, jixbaħ lil Alla li jgħix għal dejjem.  Il-bniedem għandu għax jifraħ, ikanta, jagħmel festa, jiżfen bħal David quddiem il-Mulej, għax għandu garanzija, kapparra li kollox, kollox, se jispiċċa tajjeb. 

Hu jaf ħaġa waħda: hu ttentat jiggranfa ma’ din id-dinja, imma Ġesù qal: “Fid-dinja tbatu jkollkom.  Iżda agħmlu l-qalb: jiena rbaħt id-dinja!”  (Ġw. 16, 33).  Kull bniedem għandu triq miftuħa quddiemu, jekk irid jaqbad lilha.  U din it-triq tieħdu lejn post fejn hemm “dak li għajn qatt ma rat u widna qatt ma semgħet, u dak li qatt ma tnissel f’qalb il-bniedem, dak li Alla lesta għal dawk li jħobbuh.”  (1 Kor. 2, 9).

Kristu t-Tama fi żmien mudlam

Alla poġġa lil Ibnu bħala sinjal għad-dinja.  Is-Salib huwa r-rebħa għad-dinja.  Il-Misteru tal-Għid huwa ċ-ċavetta. Lażżru tħalla jmut biex tinstema’ l-għajta tidwi f’widnejn il-bniedem: “Lażżru!  Oħroġ!” (Ġw. 11, 43). Kristu tpoġġa f’ħalq il-Mewt mill-Missier biex Hu jkun il-velenu tagħha.  Kuraġġ!  M’aħniex waħidna.  Alla magħna.

Il-Liturġija tal-Kelma tal-lum.

Qari I

Inqiegħed ruħi fikom u terġgħu tieħdu l-ħajja.

Eżek 37, 12-14

Qari mill-Ktieb tal-Profeta Eżekjel

Hekk qal Sidi l-Mulej: “Ara, jiena niftaħ l-oqbra tagħkom, poplu tiegħi, u nġibkom lura f’art Iżrael. Imbagħad tkunu tafu li jiena l-Mulej, meta niftaħ l-oqbra tagħkom u ntellagħkom mill-oqbra tagħkom, poplu tiegħi. U jiena nqiegħed ruħi fikom, u terġgħu tieħdu l-ħajja. Inqegħedkom f’artkom u tkunu tafu li jiena l-Mulej. Hekk għedt, u hekk nagħmel”. Oraklu tal-Mulej.

Il-Kelma tal-Mulej

R/. Irroddu ħajr lil Alla

Salm Responsorjali

Salm 129 (130), 1-2.3-4ab.4c-6.7-8

R/. (7): Għand il-Mulej hemm it-tjieba

Minn qiegħ l-art insejjaħlek, Mulej:

isma’, Sidi, il-leħen tiegħi!

Ħa jkunu widnejk miftuħa,

jiena u nitolbok bil-ħniena. R/.

Jekk tal-ħtijiet int tagħti kas, Mulej,

Sidi, min jista’ jżomm sħiħ?

Imma għandek hemm il-maħfra,

biex hekk inqimuk fil-biża’ tiegħek. R/.

Jien lill-Mulej nistenna,

ruħi f’kelmtu tittama.

Tistenna ruħi lil Sidi,

aktar milli l-għassiesa s-sebħ. R/.

Jistenna Iżrael lill-Mulej!

Għax għand il-Mulej hemm it-tjieba,

u l-fidwa għandu bil-kotra.

Hu li jifdi lil Iżrael

minn ħtijietu kollha. R/.

Qari II

L-Ispirtu ta’ dak li qajjem lil Ġesù mill-imwiet jgħammar fikom.

Rum 8, 8-11

Qari mill-Ittra ta’ San Pawl Appostlu lir-Rumani

Ħuti, dawk li jgħixu skond il-ġisem ma jistgħux jogħġbu lil Alla. Issa intom ma intomx taħt il-ħakma tal-ġisem, imma tal-Ispirtu, ladarba hemm l-Ispirtu ta’ Alla jgħammar fikom. Jekk xi ħadd ma għandux fih l-Ispirtu ta’ Kristu, dan mhuwiex tiegħu. Jekk Kristu jgħammar fikom, għalkemm il-ġisem hu mejjet minħabba fid-dnub, imma l-Ispirtu hu ħajjitkom minħabba l-ġustizzja. Jekk l-Ispirtu ta’ dak li qajjem lil Ġesù mill-imwiet jgħammar fikom, Alla stess li qajjem lil Kristu mill-imwiet iqajjem għall-ħajja wkoll il-ġisem mejjet tagħkom, bis-saħħa tal-Ispirtu li jgħammar fikom.

Il-Kelma tal-Mulej

R/. Irroddu ħajr lil Alla

Akklamazzjoni qabel l-Evanġelju

Ġw 11, 25a.26

R/. Glorja u tifħir lilek, Kristu!

Jien hu l-qawmien u l-ħajja, jgħid il-Mulej;

kull min jemmen fija, dan ma jmut qatt.

R/. Glorja u tifħir lilek, Kristu!

Evanġelju

Jien hu l-qawmien u l-ħajja.

Ġw 11, 1-45

Qari mill-Evanġelju skond San Ġwann

F’dak iż-żmien, 1kien hemm wieħed marid, Lażżru minn Betanja, ir-raħal ta’ Marija u oħtha Marta. Marija kienet dik li dilket il-Mulej b’żejt ifuħ u xxuttatlu riġlejh b’xuxitha; u Lażżru, il-marid, kien ħuha. Iż-żewġ nisa bagħtu jgħidu lil Ġesù: “Mulej, ara, ħabibek marid”. Meta sama’ l-aħbar Ġesù qal: “Din m’hijiex marda tal-mewt, iżda hi għall-glorja ta’ Alla, biex biha tingħata glorja lill-Iben ta’ Alla”.

Ġesù kien iħobbhom lil Marta u lil oħtha u lil Lażżru. Meta sama’ li dan marad, baqa’ jumejn oħra fejn kien, u mbagħad qal lid-dixxipli: “Ejjew nerġgħu mmorru l-Lhudija”. Qalulu d-dixxipli: “Rabbi, il-Lhud għadhom kemm kienu qegħdin ifittxu li jħaġġruk, u int rieġa’ sejjer hemm?”. Weġibhom Ġesù: “Mhux tnax-il siegħa fiha l-ġurnata? Sakemm wieħed jimxi binhar, ma jitfixkilx, għax ikun qiegħed jara d-dawl ta’ din id-dinja. Imma jekk jimxi bil-lejl, jitfixkel, għax ma jkollux dawl”. Qalilhom hekk u mbagħad issokta jgħidilhom: “Ħabibna Lażżru rieqed, iżda ħa mmur u nqajmu”.

Qalulu d-dixxipli: “Mulej, jekk inhu rieqed, jiġifieri se jfiq”. Iżda Ġesù kien tkellem mill-mewt tiegħu, u huma ħaduha li kien qalilhom fuq l-irqad ta’ meta wieħed ikun bin-ngħas. Imbagħad qalilhom ċar u tond: “Lażżru miet. U jiena nifraħ minħabba fikom li ma kontx hemm, ħalli temmnu. Iżda ejjew immorru sa ħdejh”. Tumas, imlaqqam it-Tewmi, qal lil sħabu d-dixxipli: “Immorru aħna wkoll ħa mmutu miegħu”.

Meta wasal, Ġesù sab li Lażżru kien ġa ilu erbat ijiem fil-qabar. Betanja kienet qrib Ġerusalemm, xi ħmistax-il stadju ’l hemm minnha. Ħafna Lhud kienu ġew għand Marta u Marija biex ifarrġuhom minħabba ħuhom. Kif, mela, semgħet li kien ġej Ġesù, Marta ħarġet tilqgħu, iżda Marija baqgħet id-dar. Marta qalet lil Ġesù: “Mulej, kieku kont hawn, ħija ma kienx imut. Imma wkoll issa, jiena naf li kull ma int titlob lil Alla, Alla jagħtihulek”. Ġesù qalilha: “Ħuk jerġa’ jqum!”. Qaltlu Marta: “Jiena naf li jerġa’ jqum, fil-qawmien mill-imwiet fl-aħħar jum”. Qalilha Ġesù: “Jiena hu l-qawmien u l-ħajja. Kull min jemmen fija, ukoll jekk imut, jgħix; u kull min jgħix u jemmen fija, dan ma jmut qatt. Temmnu inti dan?”. Weġbitu: “Iva, Mulej, jiena nemmen li inti l-Messija, l-Iben ta’ Alla, dak li ġie fid-dinja”.

Kif qalet dan, marret issejjaħ lil oħtha Marija u minn taħt l-ilsien qaltilha: “L-Imgħallem hawn, u qiegħed isejjaħlek”. Dik, malli semgħetha, qamet minnufih u marret ħdejh. Ġesù kien għadu ma daħalx fir-raħal, imma baqa’ fejn kienet ġiet tiltaqa’ miegħu Marta. Il-Lhud li kienu d-dar ma’ Marija biex ifarrġuha, kif rawha tqum malajr u toħroġ, marru warajha, għax stħajluha sejra lejn il-qabar biex toqgħod tibki hemm.

Meta Marija waslet fejn kien Ġesù u ratu nxteħtet f’riġlejh, tgħidlu: “Mulej, kieku kont hawn ħija ma kienx imut”. Ġesù, kif ra lilha tibki u l-Lhud, li ġew magħha, jibku wkoll, ħass ruħu mqanqal u tħawwad ħafna. “Fejn qegħedtuh?”, staqsiehom. Huma weġbuh: “Mulej, ejja u ara”. U Ġesù beka. Għalhekk il-Lhud qalu: “Ara kemm kien iħobbu!”. Iżda xi wħud minnhom qalu: “Ma setax dan ilbniedem, li fetaħ għajnejn l-agħma, jagħmel ukoll li dan ma jmutx?”.

Ġesù ħass ruħu mqanqal għal darb’oħra u resaq lejn il-qabar. Dan kien għar magħluq bi blata fuqu. Ġesù qal: “Neħħu l-blata”. Marta, oħt il-mejjet, qaltlu: “Mulej issa beda jrejjaħ; ġa ilu erbat ijiem mejjet”. Qalilha Ġesù: “Ma għedtlekx li jekk inti temmen, tara l-glorja ta’ Alla?” Imbagħad neħħew il-blata. Ġesù rafa’ għajnejh ’il fuq u qal: “Missier, irroddlok ħajr li smajtni. Kont naf li inti dejjem tismagħni, imma għidt dan minħabba n-nies li hawn madwari, biex huma jemmnu li inti bgħattni”. Kif qal hekk, għajjat b’leħen għoli: “Lażżru, oħroġ!”. U dak li kien mejjet ħareġ, b’idejh u riġlejh infaxxati u b’maktur ma’ wiċċu. Ġesù qalilhom: “Ħollulu l-faxex u ħalluh imur”.

Ħafna mil-Lhud, li kienu ġew għand Marija u raw dak li għamel Ġesù, emmnu fih.

Il-Kelma tal-Mulej

R/. Tifħir lilek Kristu