Din hija il-Liturgija tat-Tieni Hadd ta' L-Ghid (2022) bi hsibijiet min Joe Rapa.

L-Antifona tad-Dħul tal-Ewkaristija għat-Tieni Ħadd tal-Għid hija Antifona Katekumenali.  Fl-ewwel sekli tagħha, il-Knisja kienet Knisja Katekumenali fis-sens li l-mod kif kienet iddaħħal aħwa godda kien permezz ta’ Katekumenat, zmien ta’ tħejjija għall-Maghmudija li kienet tinagħta biss fil-Lejla Qaddis tal-Għid.  Dan il-Katekumenat fi zmien meta kienu jitgħammdu biss adulti, kien ikun ħafna serju.  Kien jieħu xi erba’ snin, biex imbaghad meta kien joqrob l-Għid li fih kellhom jitgħammdu, kienu jieħdu l-aħħar tħejjijiet: Randan sħiħ ta’ katekezi kuljum.  Infatti hekk beda r-Randan: bħala tħejjija aħħarija għal dawk li kienu waslu biex jitgħammdu.  Kien ikun zmien tassew eċċitanti għal dawn il-katekumeni, li kienu jieħdu l-Magħmudija bl-immersjoni ġol-Vaska Battezimali, imdawrin mill-Knisja kollha fl-aqwa Liturgija tas-sena.

Din l-Antifona tal-lum tgħid: “Ladarba intom bħal trabi għadhom jitwieldu, ixxenqu għal dak il-ħalib safi, il-ħalib tar-ruħ, biex bih tikbru sa ma taslu għas-salvazzjoni, hallelujah!”  Qegħda titkellem fuq dawn li kienu katekumeni imma kienu għadhom kif tgħammdu u saru membri ġodda tal-Knisja.  Izda kienu għadhom qishom trabi, għax għadhom kif twieldu, u għalhekk il-Knisja kienet issejħilhom “neofiti”, bil-Grieg, li tfisser trabi tat-twelid.  Minn dawn ħadd ma kien jistenna li se jipproduċu xi għemejjel kbar… kienu għadhom trabi fil-fidi, anke jekk nafu mill-Istorja, li dan il-Katekumenat tant kien ikun qawwi u effikaċi li fil-persekuzzjonijiet ħafna mill-Martri kienu, fil-fatt, katekumeni li kienu għadhom ma tgħammdux! 

Fiz-zminijiet tagħna din ir-restrizzjoni dwar il-Maghmudijiet għall-Ghid biss, ma għadiex tgħodd, anke jekk taghmel ħafna u ħafna sens.  Imma kull Knisja lokali tkun tixtieq li jkollha almenu Magħmudija waħda f’dan il-Lejl Qaddis.  Għalhekk il-quddiesa tat-2 Ħadd tal-GĦid tibda b’din l-Antifona dwar in-“neofiti”.  Dan it-2 Ħadd tal-Ghid mill-qedem ilu jissejjaħ “Domenica in albis” għax in-“neofiti” mgħammdin ġodda kienu jagħmlu ġimgħa lebsin l-abjad, xhieda tal-ħasil fl-ilmijiet mill-ħmieg tal-bniedem il-qadim li issa kienu nħelsu minnu.

Kif nistgħu nindunaw malajr, fil-Knisja hemm proċess, mixja, vjaġġ ta’ Fidi.  Kollox jieħu sens minn dan!  Ħadd minna ma jista’ jgħid li wasal.  Anzi min jaħseb li għadu mbiegħed aktarx li hu eqreb min xi ħadd ingannat li jaħseb li hu minn ta’ quddiem!  Dan iz-Zmien tal-Għid hu zmien ta’ ferħ ghall-Knisja, u iktar kien ghall-Knisja primittiva għax kien ikun hemm il-ferħ li tara dawn l-imgħammdin ġodda mimlija ħeġġa u gratitudni lejn Alla.

Din il-Mixja ta’ Fidi li kienet tissejjaħ Katekumenat, wieħed jista’ jaghmilħa llum ukoll, bl-għajnuna tal-Knisja.  Ilkoll għandna bzonn nimxu Mixja lejn Fidi dejjem akbar, għax Gesú hu t-Tezor Moħbi li d-dinja kollha tfittex imma huma l-ftit, il-fdal li jsibuH.  J’Alla tkun wieħed minnhom int!  J’Alla nkun jien wieħed mill-Fdal, għax dan hu l-Għerf veru, ikbar mill-għerf materjali li jagħtuna l-universitajiet.  Permezz tal-Kelma, tal-Liturgija tas-Sagramenti u l-Knisja bit-tagħlim taghha, aħna mixtieqa minn Kristu li nikbru fil-Fidi fiH.  Għax nerġa’ ngħid dan hu l-għerf li fl-aħħar mill-aħħar l-aktar li jiswa għax jagħtina l-Ħajja ta’ Dejjem li tibda minn hawn. 

Għalhekk il-Kolletta, l-ewwel talba tal-Quddiesa, tgħid: “biex bid-dehen kollu kulħadd jifhem kif jixraq b’liema ħasil tnaddaf, b’liema spirtu tnissel mill-ġdid, b’liema demm infeda.”  Dawn huma tliet Talbiet f’Talba wahda!  U kemm għandna bzonn nimxu ’l quddiem fuqhom!  Jiena, inti, aħna lkoll tnaddafna b’ “ħasil’ misterjuz.  Tnaddafna fl-ilmijiet tal-Magħmudija.  Meta konna trabi ma fhimna xejn, izda llum kbirna u ma nistgħux nibqgħu trabi fil-fidi u fil-fehma ta’ dawn il-Misteri.  Jekk wieħed ma jagħti kas ta’ xejn minn dan, ifisser li ma jemminx, li l-Magħmudija tiegħu hija mejta, rit ta’ daħla fit-tribú.  Kif għidna kemm-il darba, aħna twelidna b’natura li tibda tmut malli titwieled.  Adam issuspetta f’Alla u għalih sar naturali li jissuspetta f’Alla.  Din in-natura maqtugħa mill-Ħajja vera, hu għaddiha, bla ma ried, lil ibnu, u ibnu lil ibnu warajh, sakemm waslet għand il-ġenituri tagħna li għaddewa lilna, u aħna ngħadduha lil ta’ warajna.

Imma Kristu ġie biex jitqabad kontra dan id-dominju, din is-Saltna tal-Mewt fuqna.  Hu daħal fiha u qeridha u iktar kemm nikbru fil-Fidi fil-Misteru tal-Għid tiegħU, iktar nersqu lejn il-Mewt tal-ġisem konvinti li l-Mewt fizika ma għadx baqagħla l-armi tal-qerda f’idejha.  Ħatafhomlha Kristu bil-Qawmien tieghU b’ġisem ta’ bniedem bħalna.  Dan hu l-għala tant nies qaddisin, li nafuhom aħna wkoll, imutu mewta qaddisa, mhux rassenjata imma kollhom sliem u fiduċja f’Dak li ta Ħajtu biex aħna ngħixu ghal dejjem.

Allura l-ħasil huwa dan: li l-bniedem jinzel, jew jitnizzel fl-ilmijiet qaddisa tal-Magħmudija, ilmijiet li huma l-Ispirtu s-Santu, jegħreq hemm fihom fejn imut il-bniedem li rċivejna minn Adam, u jitwieled fetus ġdid li meta jikber isir Kristu ieħor!  Importanti li dan nifhmuh.  Nifhmuh bil-Fidi, għax mingħajr Fidi dan kollu hu teorija fl-arja li ma tbiddel il-Ħajja ta’ ħadd.  Dan hu l-ħasil li tnaddafna bih fil-Magħmudija.

Il-Kolletta wkoll talbet biex ikoll ninagħtaw id-dehen tal-Ispirtu s-Santu biex nifhmu b’liema Spirtu tnissilna mill-ġdid.  Din hi faċċata ohra mid-djamant li hi l-Magħmudija.  Kull faċċata tagħti dawl li jgħammex lil min jemmen.  Fil-Magħmudija tnissilna mill-ġdid, twelidna mill-ġdid.  Dan hu tal-għaġeb.  Jew temmnu dan jew ma temmnux!  Altru li l-Magħmudija mhix xi avveniment soċjali li fiha niffesteġġjaw it-twelid ta’ tarbija oħra, il-bidu ta’ Ħajja oħra.  Ħafna, ħafna iktar minn hekk!  Il-Magħmudija hija Miraklu Morali enormi.  Jinzera’ fina Bniedem Ġdid jixbah lil Kristu nnifsu!  Din l-affari ta’ twelid ġdid, ħafna ma jifhmuhiex, ma jagħtux kasha, izda hu vitali għat-tigdid tal-Knisja li nisħqu fuq dan!  Nikodemu lanqas fehmu dan id-diskors, izda Kristu kien ċar: “Tassew tassew ngħidlek li jekk wieħed ma jitwelidx mill-ġdid, ma jistax jara s-Saltna ta’ Alla.”  (Ġw. 3, 3).  U jerġa’ jtenni ftit wara: “Tassew tassew ngħidlek, li jekk wieħed ma jitwelidx mill-ilma u l-Ispirtu, ma jistax jidħol fis-Saltna ta’ Alla.  (Ġw. 3, 5). 

Kristu jxebbah dan il-bniedem ġdid, meta jizviluppa sew, mar-riħ li la taf  mnejn hu ġej lanqas fejn hu sejjer!  Ifisser li l-bniedem tal-ispirtu tant hu mitluq b’fiduċja fil-Missier, li jitlaq il-kontroll sħiħ ta’ Hajtu f’idejn Dak li hu jaf li jħobbu bħalma l-ebda bniedem/bniedma ma tista’ tħobbu! X’differenza min-natura tal-imsejken Adam u nislu, bniedem imdawwar biċ-ċirku tal-biza’ tal-Mewt li jagħmel minn kollox, jidneb b’kull mod, biex jiggranfa ma’ ħajja li jaf li qed taħrablu bħar-ramel minn bejn subgħajh.  Adam jibza’ jafda; il-bniedem imġedded fi Kristu l-għors tiegħu li jitfa’ kollox fuq Alla!

U fl-aħħar, il-Kolletta titlob li aħna nifhmu b’liema demm infeda.  Il-kelma “Fidwa” ma tantx għadha tintuza.  Kienet fl-aqwa tagħha fi zminijiet sfortunati meta kien għadu legali l-jasar, l-iskjavitú… meta bnedmin kienu jinxtraw u jinbieghu bhall-annimali.  Ħafna drabi kienet ħajja tal-biza’, xejn iktar minn ħajja annimali tat-tgħabija!  L-agħar kien li dawn l-imsejkna ma kellhom l-ebda tama li jinfdew, ħlief li jkun hemm xi ħadd li jixtrihom, iħallas il-prezz tal-Fidwa tagħhom, jifdihom.  Għall-biċċa l-kbira minnhom dan ma kien iseħħ qatt u kienu jmutu kif għexu, mewta ta’ kelb mormi barra li mhu ta’ ħadd!

Jekk nidħlu sewwa f’din l-izventura tal-jasar nibdew biex nersqu ħa nifhmu x’għamel Kristu għalina.  Il-bniedem imnissel minn Adam ma jista’ qatt jifdi lilu nnifsu.  Lanqas l-iktar nies ġusti, tant li l-patrijarki, l-profeti u n-nies twajba li mietu qabel miet Kristu, mietu bla ma kienu għadhom ġew mifdija.  Kollha nfdew minn Kristu, li l-Kelma tgħidilna nizel wara mewtu fix-Xegħol, jew dak li konna nsejħulu l-Limbu, u minn hemm qala’ ’l barra lil dawk kollha li kien hemm, anke inkluz Ġwanni l-Battista, permezz tal-Merti tal-Misteru tal-Għid tiegħU. 

L-ingann tagħna hu li hu tqil għalina li ngħarfu li d-dnub joqtol.  Id-dnub huwa l-ikbar pandemija, l-ikbar problema tal-umanità.  Illum, fil-kultura moderna ta’ “kollox jgħaddi” u “xejn mhu xejn”, trid toqgħod attent kif titkellem fuq id-dnub għax ħadd ma jisimgħek.  Allura nitkellmu b’lingwaġġ xi ftit psikoloġiku: il-bniedem huwa lsir tal-passjonijiet tiegħu.  Dawn il-passjonijiet twieldu fih minħabbal-biza’ u l-insigurtà li jġorr fih għax għandu mnizzel fid-DNA tiegħu li hu qiegħed hawn għal zmien li jintemm.  Il-bniedem isir egoista għax hu mhedded minn dan il-fatt... saħansitra tarbija.  Dawn mhumiex affarijiet li jgħallmuhomlna, għax huma fin-natura mwaqqa’ tagħna.  Il-bniedem hu maqtugħ mis-sigurtà ta’ min ħalqu.  Hu jaf li l-ferħ u s-sens ta’ kollox huwa li jħossu maħbub u li jħobb hu wkoll.  Dan jafu.  Imma ma jistax jilħaq dan l-idejal għax l-Imħabba titlob li int tmut għall-ieħor u hemm limiti safejn jasal il-bniedem.  Mur għidlu jħobb lill-għadu lil dan il-bniedem!  Jibagħtek tixxejjer.

Kristu ġie sabiex jifdina minn dan il-jasar!  Ġie biex jimla l-vojt etern li hemm fina!  Hu din il-Fidwa ma tinxtarax bil-flus... l-anqas bl-għana kollu tad-dinja.  Nies għonja, magħrufa, idolizzati li jispiċċaw jiddrogaw ruħhom il-ħin kolu biex jinsew il-ħajja li qed jgħixu, u saħansitra joqtlu lilho infushom bħad-dubbien, huma katekezi ħajja li Kristu biss isalva l-bniedem.  Hu salvana billi miet minflokna.  Hu salvana billi ħa fuqU l-firda minn Alla li nbdiet f’Adam.  Il-mard tagħna, id-dnub tagħna, il-qtil kollu tagħna, il-gideb u l-ħsarat kollha tagħna, iz-zina u l-adulterji kollha tagħna, saru ta’ Kristu u ħallas qares minħabba dan!  Hu sar ħmieġ, biex aħna nsiru safja u qaddisa.  Aħna lkoll safja u qaddisa, jekk għandna l-ħila nemmnuha din issa.  Issa stess, min jemmen l-Aħbar it-Tajba, issa stess huwa safi, huwa qaddis għax dak li kellu jwettaq Kristu għalih seħħ diġa.

Il-Fidwa tagħna seħħet, u aħna qajla nafu!  Biex tara kemm għandna bzonn l-Fidi.

Il-Liturġija tal-Kelma tal-lum:

Qari I

L-għadd ta’ dawk li kienu jemmnu fil-Mulej kien dejjem jiżdied.

Atti 5:12-16

Qari mill-Ktieb tal-Atti tal-Appostli

Bis-saħħa tal-appostli kienu jsiru ħafna sinjali u mirakli fost il-poplu. U huma lkoll qalb waħda kienu jinġabru flimkien fil-portiku ta’ Salamun, u ħadd mill-oħrajn ma kien jissogra jissieħeb magħhom; imma kulħadd kien ifaħħarhom ħafna. L-għadd ta’ dawk li kienu jemmnu fil-Mulej, kemm irġiel kemm nisa, kien dejjem jiżdied u joktor, hekk li kienu wkoll iġorru l-morda tagħhom fuq sodod u mtieraħ u jqegħduhom fil-pjazez biex, xħin jgħaddi Pietru, jaqa’ mqar id-dell tiegħu fuq xi ħadd minnhom. In-nies kienu jiġu mill-ibliet ta’ madwar Ġerusalemm, iġorru l-morda u lil dawk li kienu maħkuma mill-ispirti mniġġsa; u lkoll kienu jitfejqu.

Il-Kelma tal-Mulej.

R/. Irroddu ħajr lil Alla.

Salm Responsorjali

Salm 117(118):2-4,22-24,25-27a

 R/.(1): Faħħru ’l Mulej, għaliex hu tajjeb!

jew

R/. Hallelujah, Hallelujah, Hallelujah.

Ħa jgħidu wlied Iżrael:

“Għal dejjem it-tjieba tiegħu”.

Ħa tgħid dar Aron:

“Għal dejjem it-tjieba tiegħu”.

Ħa jgħidu dawk li jibżgħu mill-Mulej:

“Għal dejjem it-tjieba tiegħu”. R/.

Il-ġebla li warrbu l-bennejja

saret il-ġebla tax-xewka.

Bis-saħħa tal-Mulej seħħ dan:

ħaġa tal-għaġeb f’għajnejna.

Dan hu l-jum li għamel il-Mulej;

ħa nifirħu u nithennew fih! R/.

Ejja, nitolbuk, Mulej, salvana!

Ejja, nitolbuk, Mulej, agħtina r-riżq!

Imbierek minn ġej f’isem il-Mulej!

Inberkukom minn dar il-Mulej.

Jaħweh hu Alla; hu d-dawl tagħna. R/.

Qari II

Jien kont mejjet, u ara, jien issa ħaj għal dejjem ta’ dejjem.

Apok 1:9-11a,12-13,17-19

Qari mill-Ktieb tal-Apokalissi ta’ San Ġwann Appostlu

Jiena, Ġwanni, ħukom u sieħeb tagħkom fit-taħbit u fis-saltna u fis-sabar ma’ Ġesù, jien sibt ruħi fil-gżira jisimha Patmos minħabba l-Kelma ta’ Alla u x-xhieda ta’ Ġesù. Darba, f’jum il-Mulej, ħassejtni merfugħ fl-Ispirtu, u minn warajja smajt leħen qawwi, bħal ta’ tromba, jgħidli: “Kulma tara niżżlu fi ktieb u ibagħtu lis-seba’ knejjes”.

U jiena dort biex nara min kien qiegħed ikellimni; u, kif dort, rajt seba’ kandelabri tad-deheb, u f’nofs il-kandelabri kien hemm wieħed qisu Iben ta’ bniedem, liebes libsa twila sa wiċċ saqajh, b’sidru mħażżem bi ħżiem tad-deheb.

Jien, kif rajtu, waqajt qisni mejjet f’riġlejh. Iżda hu ressaq idu l-leminija fuqi u qalli: “Tibżax! Jien hu l-Ewwel u l-Aħħar, jiena l-Ħaj; jien kont mejjet, u ara, jien issa ħaj għal dejjem ta’ dejjem, u għandi jinsabu l-imfietaħ tal-Mewt u ta’ Post il-Mejtin. Ikteb kulma tara, kemm il-ħwejjeġ li hawn issa u kemm dawk li se jiġru ’l quddiem”.

Il-Kelma tal-Mulej.

R/. Irroddu ħajr lil Alla.

Akklamazzjoni qabel l-Evanġelju

Ġw 20:29

Hallelujah. R/. Hallelujah.

Tumas, emmint għax rajtni, jgħid il-Mulej;

henjin dawk li ma rawx u emmnu.

R/. Hallelujah.

Evanġelju

Tmint ijiem wara ġie Ġesù.

Ġw 20:19-31

Qari mill-Evanġelju skont San Ġwann

Dakinhar filgħaxija, fl-ewwel jum tal-ġimgħa, meta d-dixxipli kienu flimkien imbeżżgħa mil-Lhud, bil-bibien magħluqa, ġie Ġesù u qagħad f’nofshom; u qalilhom: “Is-sliem għalikom!”. Kif qal hekk, uriehom idejh u ġenbu. Id-dixxipli ferħu meta raw lill-Mulej. Imbagħad Ġesù tenna jgħidilhom: “Is-sliem għalikom! Kif il-Missier bagħat lili, hekk jien nibgħat lilkom”. Kif qal hekk, nefaħ fuqhom u qalilhom: “Ħudu l-Ispirtu s-Santu. Dawk li taħfrulhom dnubiethom ikunu maħfura, u dawk li żżommuhomlhom ikunu miżmuma”.

Tumas, wieħed mit-Tnax, jgħidulu t-Tewmi, ma kienx magħhom meta ġie Ġesù. Għalhekk id-dixxipli l-oħra qalulu: “Rajna lill-Mulej”. Iżda hu qalilhom: “Jekk ma narax f’idejh il-marka tal-imsiemer u ma nqigħedx sebgħi fuq il-marka tal-imsiemer u idi fuq ġenbu, jien ma nemminx”. Tmint ijiem wara, id-dixxipli reġgħu kienu ġewwa, u Tumas magħhom. Il-bibien kienu magħluqa, imma Ġesù daħal, qagħad f’nofshom, u qalilhom: “Is-sliem għalikom!”.

Imbagħad qal lil Tumas: “Ġib sebgħek hawn u ara jdejja, u ressaq idek u qegħedha fuq ġenbi; tkunx bniedem bla fidi, iżda emmen”. Wieġeb Tumas u qallu: “Mulej tiegħi u Alla tiegħi!”. Qallu Ġesù: “Emmint għax rajtni! Henjin dawk li ma rawx u emmnu”.

Hemm ħafna sinjali oħra li Ġesù għamel quddiem id-dixxipli tiegħu u li mhumiex imniżżla f’dan il-ktieb. Iżda dawn inkitbu sabiex intom temmnu li Ġesù hu l-Messija l-Iben ta’ Alla, u biex bit-twemmin tagħkom ikollkom il-ħajja f’ismu.

Il-Kelma tal-Mulej.

R/. Tifħir lilek, Kristu.