Din hija il- Liturgija tat-Tnejn u Tletin Hadd matul is-Sena bi hsibijiet  min Joe Rapa.

Qegħdin noqorbu lejn it-tmiem tas-Sena Liturġika.  Ħmistax oħra jkollna s-Solennità ta’ Kristu Sultan fuq kollox, inkluża l-Mewt li twerwer lill-bniedem.  Il-Liturġija tal-Kelma li l-Knisja tippreżentalna fl-Ewkaristija ta’ dan it-32 Ħadd Matul is-Sena iġġib quddiem għajnejna diversi aspetti.  Nistgħu nitkellmu fuq is-setgħa li Alla għandu li jwettaq ħwejjeġ li jmorru kontra n-natura miskina tagħna, u li aħna nsejħulhom “mirakli”.  Il-Kelma se tkellimna wkoll fuq il-ħarsa ta’ Alla li tilħaq il-ġewwieni tagħna, il-qalb tagħna.  Hi ħaġa ħafifa għal Alla li jifli l-qalb ta’ kull bniedem.  B’kulħadd nistgħu nidħku, iżda b’Alla le!  Barra minn dawn iż-żewġ temi, l-Ittra lil-Lhud li f’dawn l-aħħar ġimgħat kienet qegħda tiġi proklamata lilna, tkomplu anke llum tpoġġi quddiemna l-Misteru bażiku tal-Fidi tagħna: Kristu bħala s-Saċerdot li l-ħin kollu qed jidħol għalina quddiem il-Missier, anke meta aħna midinbin, anzi iktar għax aħna midinbin u għandna tant bżonn l-interċessjoni tiegħu.

L-Ewwel Qari

Il-qari mill-Ewwel Ktieb tas-Slaten jippreżentalna l-Poplu ta’ Alla għaddej minn kriżi enormi, kemm spiritwali kif ukoll ekonomika.  Il-poplu tbiegħed minn Alla għax kien immexxi ħażin mis-slaten tiegħu.  Dawn biex jitħabbu mal-pajjiżi ġirien kienu jiżżewġu prinċipessi mid-djar irjali tagħhom u hekk jagħmlu allejanzi.  Kien intesa ż-żmien meta l-poplu u s-slaten tiegħu, bħal David u Salamun, kienu iktar javdaw fuq il-qawwa ta’ Alla milli fil-ħbiberiji mal-bnedmin.  Dawn in-nisa barranin ġabu magħhom l-idoli u l-kult pagan tagħhom, u l-pajjiż imtela bl-idoli u t-tempji tax-xjaten.  Dan laħaq il-quċċata tiegħu fi żmien is-saltna ta’ Re Aħab u l-mara barranija li żżewweġ, Ġeżabel.

Bħas-soltu, il-poplu, bħan-nagħaġ ta’ Bendu, inġarr mill-moda tal-mument, u qalbu daret lejn dawn l-allat li kont tista’ tarahom u li ma kinux jippretendu ħajja morali tajba, anzi, t-tempji tagħhom kienu mimlijin b’dawk li kienu jissejħu “prostituti sagri”.

Il-poplu nesa dak li Jahweh kien għamel miegħu matul il-ġrajja kollha ta’ Iżrael.  Nesa l-għażla u l-wegħda tal-Messija.  Nesa l-Eġittu minn fejn kien inħeles, u d-deżert li l-ebda bniedem ma kellu l-ħila jaqsam waħdu.  Imma kien għad fadal “fdal”, bħalma l-Knisja se jibqagħla “fdal” fiż-żmien li ġej, “fdal” li baqa’ fidil u li iktar kemm ħżien l-ambjent ta’ madwaru iktar iggranfa mat-Tama fil-Mulej.  L-iktar wieħed magħruf minn dan il-fdal fidil lejn il-Mulej kien il-Profeta Elija, bniedem mimli bin-nar taż-żelu tal-Ispirtu s-Santu.  Kien jgħix f’dan iż-żmien imqalleb meta Alla neħħa idu minn fuq Iżrael u fuq il-pajjiż waqa’ ġuħ kbir għax għal tliet snin sħaħ xita m’għamlet xejn.

F’dan ir-rakkont se nisimgħu kif Elija sab l-għajnuna mingħand mara barranija, għax hu kien imkeċċi mill-pajjiż.  Hawn niltaqgħu mat-tema tal-mirakli.  L-Iskrittura, il-Bibbja, hija mimlija ismijiet ta’ nies; kull paġna tikkonċerna nies konkreti bħalna li magħhom Alla mexa b’mod tal-għaġeb.  Alla qatt ma għallem lill-poplu hu min hu iżda wera ruħu b’dak li għamel.  U l-għemejjel ta’ Alla dejjem issuperaw in-natura limitata tagħna.  Issa dawn il-mirakli Alla ma jagħmilhomx qisu qiegħed jagħmel il-maġija.  Il-miraklu hu dejjem limitat u meqjus, anke fi żmien Ġesù.  Hu ma kienx jagħmel miraklu ma’ kull marid li jara.  Hu ma ġiex fid-dinja biex ineħħi s-Salib tad-dinja, imma biex isalva d-dinja mill-“mard tal-qalb” li hu iktar serju.

Għaliex Alla jwettaq il-miraklu sal-ġurnata tal-lum?  Biex il-Kelma tiegħu titwemmen.  Hija l-Kelma l-iktar importanti u l-Fidi li hi tqanqal fil-bniedem.  Meta l-Kelma ma tkunx emmnuta, Alla jgħin lill-bniedem biex jemmen billi jwettaq il-miraklu.  Għalhekk il-miraklu dejjem hu iktar minn att ta’ ħniena min-naħħa ta’ Alla.  L-ikbar ħniena li Alla jista’ juri magħna hu li jagħtina l-grazzja enormi li nemmnu tassew il-Kelma tiegħu speċjalment l-Aħbar it-Tajba ta’ Ibnu li bil-merti tal-Mewt u l-Qawmien tiegħu għamilna qaddisin.

Qari mill-Ewwel Ktieb tas-Slaten.  17, 10-16

F’dak iż-żmien: Il-profeta Elija qam u rħielha lejn Sarefta. Kif wasal ħdejn bieb il-belt, kien hemm waħda armla tiġbor il-ħatab. Elija sejjħilha u qalilha: “Jekk jogħġbok, ġibli f'bieqja belgħa ilma x'nixrob.”  

Hi u sejra, Elija raġa’ sejjħilha u qalilha: “Ġibli wkoll, jekk jogħġbok, kisra ħobż f'idek.”  Hija wieġbet: “Daqs kemm hu ħaj il-Mulej, Alla tiegħek, ma għandi xejn maħbuż; qabda dqiq f'ġarra u ftit żejt fil-kus kull ma baqagħli. Ara, qiegħda niġbor biċċtejn ħatab; issa nħejji xi ħaġa għalija u għal ibni; u mbagħad nikluha u mmutu.”  

Elija wieġeb: “La tibżax, mur u agħmel kif għedtli: imma qabel agħmel ftira żgħira għalija, u ġibhieli. Mbagħad agħmel għalik u għal ibnek.  Għax din hi l-kelma tal-Mulej, Alla ta' Iżrael:

 Il-ġarra tad-dqiq ma tintemm qatt,

 u l-kus taż-żejt ma jitbattalx,

 sa dak in-nhar li l-Mulej jibgħat

 ix-xita fil-pajjiż.”

U dik marret u għamlet kif qalilha Elija. Damu jieklu għal żmien, hi u hu, u darha kollha.  U l-ġarra tad-dqiq ma ntemmitx, u l-kus taż-żejt ma tbattalx, kif kien qal il-Mulej permezz ta' Elija.

Salm Responsorjali

Dan is-Salm jigglorifika lil Alla għall-mod meraviljuż li Hu jieħu ħsieb iż-żgħar tiegħu, l-anawim, il-Fdal li dejjem jibqa’ fidil miegħu f’kull ġenerazzjoni. Alla jagħraf lil dawk li huma tassew tiegħu għax Hu jaqra l-qalb.  Hu jaf min hu umli u min hu supperv; min hu sinċier miegħU u min jimxi b’żewġt iqlub.  Il-Fdal tal-Mulej, l-umli, huma dejjem imwarrbin u mgħajra mis-soċjetà.  Ma jinagħtawx privileġġi u titli dawn in-nies, u lanqas ma jpoġġuhom fl-ewwel postijiet.  Imma hu bihom li Alla jaħdem il-konverżjoni tal-popli għax Hu jagħmilhom melħ li jagħtu togħma lid-dinja, dawl li jdawwal id-dlamijiet tal-ħażen u l-ħmira li tgħolli l-għaġna biex il-bniedem jissaħħaħ fit-tajjeb.

Dawn in-nies, il-Fdal ta’ Alla, huma dejjem moħbija.  Waħda minnhom tista’ tkun ġara tiegħek li fis-skiet ilha snin twal tieħu ħsieb żewġha marid bid-dimenzja jew bil-parkinson.  Oħrajn joħorġu jiddevertu jew iqattgħu il-ħin barra, imma hi dejjem ġewwa, dejjem taqdi, dejjem fidila mingħajr ma tgerger għax f’qalbha għandha l-paċi li tiġi mill-Imħabba.  Ħadd ma jaf kemm sofriet biex tħobb, mara bħal din.  Imma Alla jaf għax Hu waħdu jaqra l-qlub.  Bħall-mara li rriskjat ħajjitha u ħajjet binha għax emmnet b’sempliċità l-Kelma li taha Elija; jew l-armla tal-Vanġelu tal-lum li tefgħet kulma kellha f’ħoġor il-Mulej.  Dawn huma għemejjel ta’ Fidi sigrieti li ma jiġbdux fuqhom il-prosit tan-nies għax ħadd ma jaf bihom.  Imma Alla jaf u Hu jgħaġġel biex iwettaq l-għeġubijiet li jisiltu d-dmugħ minn għajnejn dawn iċ-ċkejknin, kif se jgħid Salm 146.

Ritornell:  Faħħar, ruħ tiegħi, ’il-Mulej.

Salm 146

Il-Mulej iżomm kelmtu għal dejjem,

jagħmel ħaqq lill-maħqurin,

u jagħti l-ħobż lill-imġewwħin.

Il-Mulej li jeħles lill-imjassrin’

Il-Mulej li jiftaħ għajnejn l-għomja;

il-Mulej li jerfa' lill-milwijin;

il-Mulej li jħobb lill-ġusti;

Il-Mulej li jħares lill-barranin.

Hu li jżomm lill-iltim u lill-armla,

imma lill-ħżiena jħarbtilhom triqathom.

Il-Mulej isaltan għal dejjem;

Alla tiegħek, Sijon, minn nisel għal nisel.

It-Tieni Qari

Hemm min jgħid li Alla ħalaq id-dinja billi ordna l-“Big Bang”.  Għad jiġi żmien meta din id-definizzjoni tinbidel u jsibu oħra...  “Big Bang” ikbar mill-istess ħolqien tad-dinja seħħet elfejn sena ilu, f’data storika, ħdejn il-belt ta’ Ġerusalemm fil-Ġudeja, provinċja tal-Imperu Ruman... anzi lanqas ma kienet provinċja imma parti mill-provinċja tas-Sirja.  Fuq għolja ċkejkna maġenb il-belt, bniedem ġie mneħħi bil-forka tas-Salib wara li kien sar ħaqq fuqu quddiem il-gvernatur Ruman. 

Kif qatt jista’ jkun li wieħed jista’ jsejjaħ dan il-fatt bħala l-“Big Bang” tal-ħolqien kollu, aqwa mill-bidu stess tal-eżistenza tiegħu?  Għax fuq dik l-għolja, sar fatt li ħalaq mill-ġdid lill-bniedem u ġedded il-ħolqien kollu!  Alla niżel f’laħam dan il-bniedem ikkundannat u intreħa f’idejn il-ħolqien tiegħu li dendlu bl-imsiemer mal-forka tal-mewt.  Il-bniedem qatel il Alla li ħalqu!!  Imma Alla kien qed jgħaddi minn dan kollu b’risq il-bniedem li kien qed isallbu!  Alla qatt ma seta’ jidħol fil-Mewt biex ikun il-velenu tagħha, għax Hu ma setax imut.  Biex jidħol fil-Mewt kellu jsir suġġett għaliha u dan seħħ meta hu sar bniedem dgħajjef bħall-bnedmin l-oħra. 

Imma l-Mewt ma setgħetx iżżommU maħkum minnha. Hu sploda l-Mewt li kienet tiddomina l-ħolqien kollu u nibbet il-Ħajja ta’ Dejjem f’kull min jemmen dan il-Misteru li kien twettaq.  Fejn qabel kienet issaltan il-Mewt, issa bdiet issaltan Ħajja li ma tispiċċa qatt.  Din il-“Big Bang” għadha tibgħat l-imwieġ ta’ gravitazzjoni sal-lum u tilħaq lilna kull darba li nisimgħu l-Aħbar tagħha.

It-Tieni Qari qed iwasslilna dan il-fenomenu ikbar mill-qawwa li tmexxi l-kwiekeb.  L-Ittra lil-Lhud turina l-verità ta’ Kristu l-Qassis il-Kbir, il-Qassis Waħdieni li jista jiddefendina quddiem Missieru, anke jekk aħna lkoll midinbin.  Hu qiegħed bħalissa, waqt li int qed taqra dan, jinterċiedi għalik billi juri l-pjagi tiegħu lill-Missier u jgħid: “Jien għal dan, għal din, tajt Ħajti, inagħtajt kollni kemm jien fuq dik l-għolja biex il-merti tiegħi ikunu l-merti tiegħu/tagħha; l-ubbidjenza tiegħi tkun l-ubbidjenza tiegħu/tagħha; il-ġustizzja tiegħi tkun il-ġustifikazzjoni tiegħu/tagħha.  Min jemmen fil-Misteru tal-Għid ta’ Kristu jitlibbes bil-qdusija ta’ Kristu.  Bil-Fidi aħna salvi!  Dan hu l-Ferħ tal-Aħbar ta’ Kristu.  Hu rebaħ kollox għalina.  Hemm ‘account’ enormi, etern fil-bank ta’ Alla jgħajjat lil isimna.  Għaliex?  Għax ħdimna għalih aħna?  Le.  Hu mpossibli li niksbu dan bil-merti tagħna.  Dan l-għana kollu kisbu Kristu għalina u jibda jgħodd f’isimna malli nemmnu tassew fil-ġenerożità ta’ barra minn hawn li Alla wera magħna, midinbin, f’Ibnu msallab u mqajjem mill-Mewt għalina. Din hi l-Fidi tal-Knisja.  Dan hu l-faraġ tal-“Fdal” tal-Mulej.

Qari mill-Ittra lil-Lhud.  9, 24-28

Kristu ma daħalx f'santwarju magħmul b'idejn il-bnedmin li hu biss xbieha tas-santwarju veru, imma daħal fis-sema stess, biex issa jidher għalina quddiem Alla.  U daħal hemm mhux biex minn żmien għal żmien joffri lilu nnifsu bħalma l-qassis il-kbir jidħol kull sena fis-santwarju biex joffri demm ħaddieħor.  Li kieku kien hekk, kien ikollu jbati ħafna drabi sa mill-ħolqien tad-dinja.

Iżda issa deher darba għal dejjem, meta waslet  il-milja taż-żminijiet, biex ineħħi d-dnub bis-sagrifiċċju tiegħu nnifsu.  U kif hu miktub għall-bnedmin li għandhom imutu darba biss, u wara dan isir il-ġudizzju, hekk ukoll Kristu, wara li offra lilu nnifsu darba biss biex jitgħabba bid-dnubiet tal-kotra, għad jerġa' jidher darb'oħra, mhux biex ineħħi d-dnubiet, imma biex isalva lil dawk li qegħdin jistennewh bil-ħerqa.

Evanġelju

Id-dixxerniment huwa don, rigal kbir tal-Ispirtu s-Santu.  Ma jeżistix Nisrani veru li m’għandux dan id-don.  Id-dixxerniment huwa l-għerf mill-Ispirtu li jdawlek fuq dak kollu li jiġri lilek u li jiġri lil kull min jiġi jiftaħ qalbu miegħek.  In-Nisrani “jara” bl-għajnejn tal-Ispirtu ħwejjeġ li bniedem normali ma joħlomhomx.  Huwa jaf li Alla l-ħin kollu jkellem lill-bniedem dwar is-Salvazzjoni tiegħu ħafna drabi bil-ġrajjiet li jkun għaddej minnhom.  Imma bosta lil Alla ma jisimgħuhx.  Id-dnub tarraxhom; u lanqas jaraw l-għemejjel ta’ Alla għax id-dnub jagħmi wkoll. 

Naturalment, Ġesù Kristu kien imburġat bid-dixxerniment.  Kien “jaqra” lil kull min kien imur għandu.  Il-poplu ma kellux dan id-don.  Fil-Fariżej kien jara nies li tilgħin u neżlin it-Tempju, nies ta’ talb, jagħtu l-karità, kienu jsumu ħafna iktar mill-appostli ta’ Ġesù.  Għalhekk in-nies kienu jimpressjonaw ruħhom, kienu jqimuhom, jirrispettaw il-kelma tagħhom, jagħtuhom il-postijiet ta’ ġieħ fil-laqgħat u l-pranzijiet tagħhom.  Imma Gwanni l-Għammiedi kien jaf x’qed jara quddiemu kull meta kienu jersqu lejh.  Hu kien jgħajjarhom: “Ja nisel il-lifgħat!” (Mt. 3, 7), u kien jheddidhom li l-mannara ġa tressqet ma’ għerq is-siġra biex jekk ma tagħmilx frott tajjeb titqaċċat (ara Mt. 3, 10).  Ara kif min ikun mimli bl-Ispirtu ta’ Alla ma jibża’ minn ħadd u jiġi jaqa’ u jqum mill-“political correctness” li tesiġi l-kultura ta żmienna.

Bħal Ġwanni, anzi aktar minnu, Kristu kellu ħafna kumbattimenti mal-Fariżej, wieħed minnhom fil-Vanġelu tal-lum.  Jekk Ġwanni kellu ħafna dixxerniment, u kien “jara” dak li l-poplu ma kienx “jara”, Kristu kien id-“Dixxerniment” ippersonifikat.  Kien jaf xi tfisser is-suppervja reliġjuża.  Imma l-Fariżej kienu u spiċċaw.  Illum hawn aħna, u kapaċi mmens nagħmluha ta’ Fariżej, niggustaw li nidhru “tajbin”, ibda minni.  Il-bniedem il-qadim tagħna qatt mhu sodisfatt u dejjem bil-għatx għall-“prosit” ta’ ħaddieħor.  Kemm hu tqil ikollna intenzjoni retta, kif kif jgħid San Gorg Preca, u nagħmlu xi ħaġa totalment għall-glorja ta’ Alla!

Xi mkien ieħor il-Vanġelu jġib lil Kristu jgħid ħwejjeġ terribbli lil dawk l-“Insara” li mingħalihom li huma għall-Ġenna dritt u jsibuha faċli jiġġudikaw lil ħaddieħor.  “F’dak il-jum ikun hemm ħafna li jgħiduli, ‘Mulej, Mulej, mhux f’ismek ħabbarna aħna, u mhux f’ismek keċċejna x-xjaten u f’ismek għamilna ħafna mirakli?’  Imbagħad jien ngħidilhom, ‘Lilkom qatt ma kont nafkom!  Warrbu minn quddiemi, intom li tagħmlu l-ħażen!”  (Mt. 7, 22-23).  Min se jħossu komdu li dan il-kliem żgur li mhux se jisimgħu hu f’Jum il-Ħaqq?  Huwa kliem misterjuż.  Għandna bżonn tunnellata dixxerniment mingħand l-Ispirtu s-Santu biex ngħarfu l-verità tagħna, aħna min aħna, u l-verità tagħmilna umli u żgħar.

Umli u żgħar bħall-armla li kienet “kbira” f’għajnejn Ġesù u t-tliet milleżmi tagħha quddiem Alla swew iktar minn blokk flats jew torri ta’ erbgħin sular!

Versett: Hallelujah.  Ishru, u itolbu l-ħin kollu, biex dtieqfu bla biża’ quddiem Bin il-bniedem.  Hallelujah.

Qari mill-Evanġelju ta’ San Mark.  12, 38-44

F’dak iż-żmien: Ġesù, Hu u jgħallimhom qal ukoll: "Iftħu għajnejkom mill-kittieba, li jħobbu jduru mat-toroq bi lbiesi twal, jixtiequ min isellmilhom fil-pjazez,  u fis-sinagogi joqogħdu fis-siġġijiet ta' quddiem, u fil-postijiet ewlenin fil-pranzijiet;  iberbqu ġid ir-romol, u mbagħad għal wiċċ in-nies idumu ħafna jitolbu. Dawn jieħdu kundanna aktar iebsa."

Kien qiegħed biswit it-teżor, iħares u jara xi flus jitfgħu n-nies fit-teżor. Bosta għonja bdew jitfgħu ħafna.  Resqet waħda armla fqira u tefgħet biċċtejn żgħar, jiġifieri xi tliet ħabbiet.  Hu sejjaħ id-dixxipli tiegħu u qalilhom: "Tassew ngħidilkom, li din l-armla fqira tefgħet iktar  minn  dawk  kollha  li  tefgħu fit-teżor.  Għax dawk kollha tefgħu miż-żejjed tagħhom, imma hi, fil-faqar tagħha, tefgħet kull ma kellha, dak kollu li kellha biex tgħix."

Fl-okkażjoni tal-Quddiesa li saret fiċ-Ċimiterju tal-parroċċa nhar it-Tnejn 4 ta’ Novembru 2018, ġiet imbierka lapida ġdida fuq il-qabar tal-Arċipriet Ġużeppi Grech. Huwa serva l-parroċċa tagħna mill-1946 sal-1971 u kien dak li ħa ħsieb il-bini tal-knisja Rotunda. Huwa miet b’inċident fit-18 ta’ Ottubru 1971. Fi kliem l-Arċipriet Daniel Xerri, din il-lapida l-ġdida trid tkun sinjal żgħir ta’ gratitudni għal dak kollu li l-Arċipriet Grech għamel mal-parroċċa tagħna. Agħtih o Mulej il-mistrieħ ta’ dejjem.

Fl-okkażjoni tal-bidu tax-xahar tal-erwieħ, nhar it-Tnejn 4 ta’ Novembru 2018 saret Quddiesa fiċ-Ċimiterju tal-parroċċa. Din kellha ssir il-Ġimgħa 2 ta’ Novembru, iżda ġiet posposta minħabba l-maltemp. Il-Quddiesa tmexxiet mill-Arċipriet Mons. Daniel Xerri flimkien ma’ Dun John Meilak u Dun Franklin Vella. Fi tmiem il-Quddiesa sar it-tberik tal-oqbra. Kien hemm preżenti għadd sabiħ ta’ persuni fosthom għadd ta’ familjari li tilfu lil xi ħadd għażiż matul din is-sena. Sadanittant fit-2 ta’ Novembru saret Konċelebrazzjoni fil-knisja Rotunda li fiha ġew imfakkra l-membri kollha tal-komunità li mietu matul din is-sena.