Din hija il-Liturgija tar-Raba' Hadd tar-Randan ( 2021) bi hsibijiet min Joe Rapa.

Fl-Istorja umana, Alla dejjem għażel fdal żgħir biex ikun il-poplu tiegħu.  Hu daħal fil-Ħajja ta’ Abraham biex minnu nissel il-poplu ta’ Iżrael biex dan il-poplu jkun il-mezz li bih juri lill-ġnus kollha l-verità moħbija imma tant rejali: li jeżisti Alla Wieħed li ħalaq kollox; li dan Alla hu Mħabba; u li fiH biss hemm tama ta’ eternità għall-bniedem.  Hu bagħat lil Ibnu l-Waħdieni biex jifrex dan il-fdal fost il-ġnus kollha, u hekk il-poplu tiegħu sar issa l-Knisja, il-Ġemgħa ta’ dawk li jemmnu tassew fil-missjoni ta’ salvazzjoni ta’ Kristu li laħqet il-quċċata tagħha fil-ġimgħa tal-Passjoni, l-Mewt u l-Qawmien mill-Mewt tiegħu: l-esperjenza tremenda tal-Għid ta’ Kristu.

Dan il-poplu tiegħu, Iżrael/Knisja, Alla qatt ma riedu jkun iktar minn “fdal”.  Iżrael kien “fdal” tal-popli, żgħir, dgħajjef, imdawwar b’għedewwa li dejjem raw fih ġens stramb, differenti, ċellula maqtugħa għaliha mill-bqija. La kien differenti, huma dejjem għamlu għalih, kif jgħid Salm 129 jgħid: “Ħabbtuni ħafna sa minn żogħżiti – ħa jgħid hekk Iżrael – ħabbtuni ħafna sa minn żogħżiti, imma ma rnexxilhomx jegħlbuni.  Bil-moħriet għaddew minn fuq dahri, raddiet twal bis-swat għamluli.”  (S. 129, 1-3).  Kull meta l-Knisja kienet tassew awtentika, xhud vera ta’ Alla, dejjem ġiet ippersegwitata, minn barra u kull tant ukoll minn ġewwa l-istituzzjonijiet tagħha.  Kemm Iżrael u kemm il-Knisja, Alla qatt ma riedhom ikunu iktar minn melħ, dawl, ħmira b’risq il-kumplament tal-ġnus.  Dawn it-tliet eżempji, miġjuba minn Kristu, fl-ambjent tagħhom huma ċkejknin, kważi irrelevanti, imma ta’ qawwa enormi.  Din il-qawwa misterjuża tal-poplu veru ta’ Alla tidher fil-fatt li huwa jinagħta biex imut għall-bqija u hekk jirrifletti l-Imħabba ta’ Alla murija fi Kristu li jinagħta bħal Ħaruf għall-qatla b’risq il-bqija li sikwit mhuma xejn ħlief ilpup imġewħa u ħattafa.

Infatti l-missjoni tal-melħ hu li jinħall, ma jibqax jidher, imut biex il-borma tieħu t-togħma propja tagħha.  Il-musbieħ, jew ix-xema, jew il-bozza li ddawwal id-dar tinħaraq waqt li ddawwal, sakemm tmut.  Il-ħmira tgħib fil-kotra tat-tqiq biex togħla l-għaġna.  Imma l-meravilja hi li din hija l-mewt li twassal għall-qawmien, għall-Ħajja.  Din l-Imħabba li tinagħta, Alla ma jħallihiex tintemm fil-qabar imma jqajjimha għall-Glorja.  Din hi l-esperjenza ta’ Iżrael.  Din hi l-esperjenza tal-Knisja.  Din hi l-esperjenza tal-Għid.

Allura fil-qalba tal-Istorja tal-bniedem dejjem kien hemm din l-Imħabba li tinagħta.  Hi dgħajfa u qajla tidher, ma tagħmilx ħsejjes.  Il-ħsejjes jagħmluhom l-avvenimenti politiċi, militari, ekonomiċi, soċjali.  Ħadd ma jgħid kemm hu tajjeb il-melħ, imma kemm ġiet tajba l-minestra.  Kulħadd japprezza d-dawl tal-kamra imma ħadd ma jagħti kas tal-bozza.  Dejjem hekk kien.  Alla jagħżel id-dgħufija tal-mezzi li juża, biex tidher iktar il-Glorja tiegħu għax hi l-Glorja tiegħU li ssalva lill-bniedem.

Dan  kollu hu xbiha tal-missjoni ta’ Kristu, naturalment.  Huwa hu l-Imħabba li tinagħta bla ma tistenna xejn lura, per eċċellenza.  Huwa hu l-melħ li jinħall u jisparixxi, imma li jiġi mqajjem rebbieħ fuq kollox.  Huwa hu d-Dawl li dejjaq lill-bnedmin sa ma tfewh u għalquH ġo qabar, imma li xtered sal-ibgħad irkejjen tad-dinja.  Biex iħejji “fdal” umli li bih jagħmel l-għeġubijiet, Alla kellu battikata (biex nużaw kelma li ma tantx tixraq lil Alla!) prima.  Iżrael kien poplu ta’ ras iebsa!  Bħal fuħħari determinat li miċ-ċappa tafal li kellu quddiemu jagħmel Opra stupenda, Alla jdum seklu wara seklu jsaffi l-poplu minn dnubu.  Il-problema dejjem kienet in-nuqqas ta’ fiduċja, ta’ fidi, li għamlet minn Ġerusalemm belt infidila lejn Alla.

Din l-infedeltà, li hija wkoll l-infedeltà tagħna, bla ebda dubju, hi l-frott tal-ġerħa fil-profond tal-bniedem kawżata mis-suspett li daħal fin-natura umana fil-ġenesi, fil-bidu tal-eżistenza tiegħu.  B’xi mod, il-bniedem laqa’ fih, irraġuna, żamm ħsieb infernali li Alla kien rival tiegħU.  Għaraf li kien jaqbillu jitħabbeb miegħU għax kellu bżonnU; kien jaqbel jixtriH b’xi opri tajba.  Din il-mentalità qatt ma kienet mibnija fuq Imħabba, imma fuq Liġi, fuq “nagħmlu hekk, xi trid tagħmel!”  Iżrael ra għeġubijiet minn Alla li kien xhieda tal-Imħabba ta’ Missier li ma kienx hemm għalfejn “tixtriH” biex jagħtik sigurtà, imma n-natura tal-bniedem hi dik li hi.  Ftit kienu l-bnedmin li tassew ħabbew lil Alla.

Ir-riżultat kien li kemm Iżrael, u anke l-Knisja, kull meta għaddew minn żmien “komdu” kienu jitbegħdu f’qalbhom minn Alla u jisirqu l-Glorja li kienet tiegħU.  Alla kien “jonġor” il-poplu tiegħu bil-profeti, fil-kas ta’ Iżrael, u b’qaddisin kbar, fil-kas tal-Knisja.  Dejjem kien hemm din ir-relazzjoni mqallba bejn Alla u l-“fdal”, li dejjem kellu bżonn jissaffa iktar biex jitnissel minnu l-Messija Salvatur għad-dinja.  Alla qatt ma jikkastiga, bil-mod li tikkastiga s-soċjetà bil-qrati u l-ħabsijiet tagħha.  Il-kastig ta’ Alla hu dejjem mediċinali, mhux biex joqtol jew jivvendika ruħU, imma biex ifejjaq, biex isaffi, biex jagħġen it-tafal sakemm ikun jista’ jagħmel bih dak il-ġmiel li għandu ppjanat Alla. 

L-Ewwel qari jkellimna fuq l-esperjenza tant diffiċli li Alla daħal lil Iżrael fiha meta itturrufnah f’Babilonja.  Kienet esperjenza umana terribbli.  Ġerusalemm ġiet meqruda bit-Tempju b’kollox; il-biċċa l-kbira tal-poplu sar refuġjat f’art barranija; l-Art Imwegħda li kienet tgħaxxaq, tħarbtet u ma nħadmitx għal sebgħin sena.  Salm 116 juri d-disperazzjoni, in-niket tal-poplu, in-nostalġija għall-art u l-belt li tilfu, b’mod impressjonanti.  “F’xatt ix-xmajjar ta’ Babel, hemm qgħadna bilqiegħda u bkejna, aħna u niftakru f’Sijon.  ‘Għannulna mill-għana ta’ Sijon’, qalulna dawk li jassruna.  Kif nistgħu ngħannu l-għana tal-Mulej f’art barranija?  Ħa tibbiesli idi l-leminija jekk ninsa lilek, Ġerusalemm!  Ħa jeħilli lsieni mas-saqaf ta’ ħalqi jekk ma niftakarx fik!  (S. 137, 1w).

Mur għid lill-bniedem li dan kollu kien frott l-Imħabba misterjuża ta’ Alla!!  Kemm drabi, (ilkoll xorta aħna!), kemm drabi nikkonvinċu ruħna li Alla mhux veru li hu Mħabba, anzi nsiena, anzi hu “tough” magħna, meta l-Istorja tniżżilna ġo xi wied waħxi fejn il-Mewt tħares lejna mil-lemin u mix-xellug?  Kemm drabi ħsibna ħażin fiH!  Qatt ma jaħbat ma’ moħħna li dak ikun il-Misteru tal-Għid li Alla jkun jaħdem fina!  Mogħdija minn Mewt għal Ħajja dejjem aqwa minn ta’ qabel.  Dejjem hekk ħadem ma’ Iżrael; dejjem hekk ħadem mal-Knisja.  Wara kollox hekk ħadem ma’ Ibnu.  Iżrael ma mietx f’Babel.  Ġie lura b’fidi iktar soda, imsoffija mit-tiġrib u anke mill-iskoperta tal-Kelma ta’ Alla li saret iċ-ċentru tas-sinagoga li taf il-bidu tagħha appuntu fl-Eżilju.

Mhux dejjem hekk ġara lill-Knisja?  Fil-qalba ta’ żminijiet imwergħa, fejn il-Knisja lanqas biss kienet għadha tinagħraf, Alla dejjem saffiha.  Bħal fi żmien il-Missirijiet tal-Knisja, bħal fi żmien l-irħieb tad-deżert, bħal fi żmien il-Konċilji kbar tal-ewwel sekli, fi żmien l-ordnijiet u l-monasteri, il-kontroriforma, il-Konċilju ta żmienna.  L-istess anke fil-ħajja tiegħi u tiegħek.  Xejn ma jiġri għalxejn.  Alla qed isaffi l-ħin kollu biex nixhdu b’mod veru għal Kristu.  “Għax Alla hekk ħabb id-dinja li ta lil Ibnu l-waħdieni, biex kull min jemmen fih ma jintilifx, iżda jkollu l-ħajja ta’ dejjem.  Għax Alla ma bagħatx lil Ibnu fid-dinja biex jagħmel ħaqq minnha, imma biex bih hija ssalva.”  (Ġw. 3, 16-17).

San Pawl, fl-Ittra lill-Efesin, illum għandu innu tal-għaġeb dwar l-opra manjifika li l-Missier qed iwettaq fina, permezz tal-merti ta’ Ibnu u bil-qawwa tal-Ispirtu s-Santu.  Aħna li konna mejta fi dnubietna u fin-natura mħassra li writna minn Adam, ġejna mogħtija minnU Ħajja Ġdida, natura ġdida, natura ta’ Alla nnifsu bla ma mmeritajna xejn, u għalhekk aħna ġa salvi, bi grazzja, mhux għax aħna tajbin jew aħjar minn ħaddieħor.  Tafal bħal ħaddieħor aħna!  Noqogħdu attenti li ma nirvinawx ix-xogħol li Alla qed jaħdem fina.  Intom salvi bil-grazzja, permezz tal-fidi; u dan mhux bis-saħħa tagħkom, imma b’don ta’ Alla; mhux bl-opri, biex ħadd ma jiftaħar.  (Ef. 2, 8-9).

Ir-Randan, anke r-Randan ta’ din is-sena li għal darb’oħra hu mfixkel mis-sitwazzjoni preżenti li għadna ma nistgħux ngħarfu s-sens tagħha, ir-Randan jiġi biex iqajjimna mit-telqa tal-Mixja tagħna u jixprunana biex innaddfu għajnejna li ma jmurx li d-Dawl jgħamina, dak id-Dawl li idda minn ġol qabar miftuħ.  “Għax kull min jagħmel il-ħażen jobgħod id-dawl, u ma jersaqx lejn id-dawl, biex għemilu ma jinkixifx.  Imma min jagħmel is-sewwa jersaq lejn id-dawl, biex juri li hemm Alla f’għemilu.”  (Ġw. 3, 20-21).

Il-Liturġija tal-Kelma għal-lum:

QARI I
Il-jasar u l-ħelsien tal-poplu huma sinjal tal-korla u l-ħniena tal-Mulej.
2 Kron 36:14-16,19-23

Qari mit-Tieni Ktieb tal-Kronaki

F’dak iż-żmien, il-kbarat kollha tal-qassisin u l-poplu komplew jidinbu u jagħmlu l-qżiżijiet kollha tal-ġnus, u niġġsu t-tempju tal-Mulej li hu kien qaddes f’Ġerusalemm.

U billi ġietu ħasra mill-poplu tiegħu, u mill-għamara tiegħu, il-Mulej, Alla ta’ missirijiethom, kien ta’ sikwit jibgħat iwiddibhom bil-messaġġiera tiegħu. Iżda huma kienu jiddieħku bil-mibgħutin tiegħu, imaqdru kliemu, u jkasbru l-profeti tiegħu, sa ma saħnet il-korla tal-Mulej għall-poplu tiegħu, hekk li ma setgħux jeħilsuha aktar. U ħarqulhom it-tempju ta’ Alla, ġarrfu s-swar ta’ Ġerusalemm, taw in-nar lill-palazzi kollha tagħha, u hekk qerdulha kulma kellha prezzjuż.

U dawk li ħelsu mill-qerda tax-xabla, Nabukodonosor eżiljahom lejn il-Babilonja, u baqgħu suġġetti għalih u għal uliedu, sa ma ġew jaħkmu fuqhom il-Persjani. Hekk seħħ dak li qal Alla b’fomm Ġeremija: “Sakemm tgawdi l-art il-mistrieħ ta’ Sibtijietha, ma tinħadimx l-art iż-żmien kollu tal-ħerba tagħha, sa ma jgħaddu sebgħin sena”.

Fl-ewwel sena ta’ Ċiru, sultan tal-Persja, biex isseħħ il-kelma tal-Mulej li kienet intqalet b’fomm Ġeremija, il-Mulej qanqal lil Ċiru, sultan tal-Persja, u dan xandar proklama fis-saltna tiegħu kollha, saħansitra bil-miktub, li kienet tgħid: “Dan jgħid Ċiru sultan tal-Persja: ‘Il-Mulej, Alla tas-sema, tani f’idejja s-saltniet kollha tal-art, u hu qabbadni nibnilu tempju f’Ġerusalemm, li hi f’Ġuda. Kull min minnkom hu mill-poplu tiegħu, ħa jkun il-Mulej miegħu, u jitla’’”.

Il-Kelma tal-Mulej.
R/. Irroddu ħajr lil Alla.

SALM RESPONSORJALI
136(137):1-2,3,4-5,6

R/. (6a): Jeħilli lsieni mas-saqaf ta’ ħalqi,
jekk ma niftakarx fik, Ġerusalemm!

F’xatt ix-xmajjar ta’ Babilonja,
hemm qgħadna bilqiegħda u bkejna,
aħna u niftakru f’Sijon.
Mas-siġar tal-luq tagħha,
dendilna ċ-ċetri tagħna. R/.

Għax hemm, dawk li ijassruna,
talbuna ngħannulhom xi għanja;
dawk li hemm għakksuna
stennew minna għana ta’ ferħ:
“Għannulna mill-għana ta’ Sijon”. R/.

Kif nistgħu ngħannu l-għana tal-Mulej
f’art barranija?
Tibbiesli idi l-leminija,
jekk qatt ninsa lilek, Ġerusalemm! R/.

Jeħilli lsieni mas-saqaf ta’ ħalqi,
jekk ma niftakarx fik,
jekk ma nżommx ’il Ġerusalemm
’il fuq minn kull ferħ tiegħi! R/.

QARI II
Kontu mejta minħabba fid-dnubiet, u bi grazzja intom salvi.
Efes 2:4-10

Qari mill-Ittra ta’ San Pawl Appostlu lill-Efesin

Ħuti, Alla, għani fil-ħniena tiegħu, bis-saħħa tal-imħabba kbira li biha ħabbna, meta aħna konna mejta minħabba fi dnubietna, tana ħajja ġdida flimkien ma’ Kristu – bi grazzja intom salvi. Qajjimna miegħu u qegħedna fis-smewwiet ma’ Kristu Ġesù, biex juri fiż-żminijiet li ġejjin l-għana bla qies tal-grazzja tiegħu bit-tjieba li wera magħna fi Kristu Ġesù.

Intom salvi bil-grazzja, permezz tal-fidi; u dan mhux bis-saħħa tagħkom, imma b’don ta’ Alla; mhux bl-opri, biex ħadd ma jiftaħar. Aħna ħolqien tiegħu, maħluqa fi Kristu Ġesù biex nagħmlu l-opri tajba li Alla ħejjielna minn qabel li għandna nagħmlu.

Il-Kelma tal-Mulej.
R/. Irroddu ħajr lil Alla.

AKKLAMAZZJONI QABEL L-EVANĠELJU
Ġw 3:16

Glorja u tifħir lilek, Kristu!
Alla hekk ħabb lid-dinja
li ta lil Ibnu l-waħdieni,
biex kull min jemmen fih ikollu l-ħajja ta’ dejjem.
R/. Glorja u tifħir lilek, Kristu!

EVANĠELJU
Alla bagħat lil Ibnu fid-dinja biex bih hija ssalva.
Ġw 3:14-21

Qari mill-Evanġelju skont San Ġwann

F’dak iż-żmien, Ġesù qal lil Nikodemu: “Kif Mosè rafa’ s-serp fid-deżert, hekk jeħtieġ li jkun merfugħ Bin il-bniedem, biex kull min jemmen fih ikollu l-ħajja ta’ dejjem.

Għax Alla hekk ħabb lid-dinja li ta lil Ibnu l-waħdieni, biex kull min jemmen fih ma jintilifx, iżda jkollu l-ħajja ta’ dejjem. Għax Alla ma bagħatx lil Ibnu fid-dinja biex jagħmel ħaqq mid-dinja, imma biex id-dinja ssalva permezz tiegħu. Min jemmen fih ma jkunx ikkundannat; iżda min ma jemminx huwa ġa kkundannat, għax ma emminx fl-isem tal-Iben il-waħdieni ta’ Alla.

U l-ġudizzju huwa dan: li d-dawl ġie fid-dinja, imma l-bnedmin ħabbew id-dlam aktar mid-dawl, għax l-għemil tagħhom kien ħażin. Għax kull min jagħmel il-ħażen jobgħod id-dawl, u ma jersaqx lejn id-dawl, biex għemilu ma jinkixifx. Imma min jagħmel is-sewwa jersaq lejn id-dawl, biex juri li hemm Alla f’għemilu”.

Il-Kelma tal-Mulej.
R/. Tifħir lilek, Kristu.