Din hija il-Liturgija tas-Sittax il-Hadd matul is-Sena (2021) bi hsibijiet min Joe Rapa.

Fil-Kultura Lhudija taż-żmien bibliku, u anke wara, il-figura tar-Ragħaj kienet importanti ħafna.  Il-ħajja primittiva, tal-bidu, għall-bniedem, kienet dik tal-kampanja, u l-ekonomija kienet għal kollox agrikola u bbażata fuq it-trobbija tal-annimali.  Kien bil-mod il-mod li bdiet tinfirex il-kultura urbana, tal-ibliet, iżda għal ħafna sekli iktar kien hemm nies jgħixu fil-kampanja.  Għalhekk il-Ħajja ta’ barra l-ibliet, u tal-irħula żgħar ħafna, kienet tforni modi ta’ kif il-bniedem jitkellem, jaħseb u jimmaġina.  Kull filgħaxija il-familja, jew il-klan, kien jinġabar barra, fis-sajf, u fix-xitwa madwar il-fuklar, u hemm kienu jirrakkontaw lil xulxin il-ġrajjiet mitiċi tal-antenati tagħhom.  Kien b’dan il-mod li Iżrael baqa’ jgħix u jiftakar l-għemejjel ta’ Alla fl-Istorja tiegħu ferm qabel li dawn l-istejjer bdew jitħażżu fuq xi romblu.

Kien hemm ħafna figuri drammatiċi li kienu jħallu, lit-tfal speċjalment, b’ħalqhom miftuħ jisimgħu.  L-annimali kattivi li kienu jattakkaw lill-bniedem, irġiel ta’ saħħa ta’ barra minn hawn, nies ta’ kuraġġ u spirtu qalbieni, bnedmin dgħajfa mgħaffġa taħt il-qilla ta’ min hu b’saħħtu, li, iżda, bil-qawwa tal-Mulej għamlu ħwejjeġ kbar xorta waħda.  In-ngħaġ kwieti li jitgerrxu quddiem l-ilpup imġewħa li jissajjawlhom fid-dlam tal-lejl... u r-Ragħaj. 

Ħafna kienu rgħajja.  Kien hemm rgħajja sidien tal-merħla li huma kienu jgħassu, u oħrajn li ma kellhomx ngħaġ tagħhom imma kienu jimpjegaw ruħhom ma’ sidien biex jeħdulhom ħsieb l-annimali tagħhom.  Allura fil-foklor tal-familja, bdiet dieħla wkoll il-figura tar-Ragħaj li kien iħobb lin-ngħaġ tiegħu, li kien jagħrafhom waħda waħda u kien ilaqqamhom b’isem differenti għal kull waħda.  U jekk ir-Ragħaj kien iħobb lin-ngħaġ, hekk ukoll in-ngħaġ kienu jħobbu lilu għax fih kienu jsibu s-sigurtà tagħhom.  Kienu jafdawh!  Sikwit kienu jterrqu minn mogħdijiet ġodda għalihom li ma kinux jafu, imma x’jimporta!  Kienu jħarsu ’l quddiem u, ekku, kien jarawh miexi qabilhom. Id-dehra ta’ dahru, jitbandal minn sieq għall-oħra, kienet biżżejjed għalihom. Kienu għal kollox jintelqu f’idejh.

Imma l-Iskrittura titkellem ukoll dwar rgħajja li ma kinux tant ħanina mal-merħla.  Aktarx li l-merħla ma kinitx tkun tagħhom għax kienu rgħajja mikrija.  Kienu jieħdu ħsiebhom sakemm ikun il-bnazzi, imma malli jilmħu l-periklu malajr idabbru rashom.

Il-profeti kienu jeħduha mal-mexxejja tal-poplu, kemm dawk politiċi u anke dawk reliġjużi, li kienu rgħajja “mikrija” għax ma kinux iħossu għan-nies, imma kienu jaraw fil-pożizzjoni tagħhom mezz ta’ stagħnar, ta’ kburija, ta’ suċċess.  Fil-Liturġija tal-Kelma tal-lum Ġeremija jhedded lill-mexxejja bil-lingwaġġ li tant kien jaf juża, u bnadi oħra, speċjalment f’Eżekjel insibu litanija sħiħa ta’ saħtiet fuq dawn ir-rgħajja korrotti li kien jinteressahom biss mis-suf tan-ngħaġ u mill-ħalib tagħhom, mill-ħrief li jipproduċu u min-negożju, bla ma jħossu xejn għal dawk li ġew fdati f’idejhom.

Iżrael kien jaf xi jfisser “xrik”, “ragħaj mikri”, “ragħaj ħażin”.  Tneħħi tlieta minnhom, is-slaten kollha tiegħu kien nies “tad-dinja”, nies li kien jinteressahom biss minnhom infushom, nies bla fidi, nies li għalihom il-flus u l-poter kienu kollox.  Imma f’dan l-ambjent ta’ medjokrità spiritwali, ta’ moħqrija għan-ngħaġ minn dawk li suppost kienu qed jieħdu ħsiebhom, titwieled l-istennija, it-tama, il-wegħda li għad jasal jum meta l-Mulej kellu jibgħat Ragħaj ta’ veru li kien lest li jagħti Ħajtu għan-nagħġiet tiegħu.  Kien hemm “fdal” f’Iżrael li iktar kemm kienu jaraw ħażen madwarhom iktar kienu jittamaw fir-Ragħaj Imwiegħed li kellu jiġi.  Dan il-“fdal”, Iżrael il-veru, kien jitlob u jitlob biex jitqarreb il-Jum meta jidher dan ir-Ragħaj.  U l-profeti kienu jħeġġuhom f’din it-tama.  “Araw, għad jasal żmien, meta mid-dar ta’ David inqajjem rimja qaddisa, sultan bl-għaqal li jagħmel id-dritt u l-ġustizzja fil-pajjiż.  Fi żmienu Ġuda jkun salv, u Iżrael igħammar fiż-żgur.”  (Ġer. 23, 5-6).  Dan hu li jħossu n-ngħaġ meta jkun jafu wara min mexjin, u jafdaw fih.

Din it-tipografija tat-Testment il-Qadim tilħaq il-quċċata tagħha f’dak li hu aktarx l-iktar Salm magħruf, Salm 23, li jibda bil-vers famuż: Il-Mulej hu r-ragħaj tiegħi, xejn ma jonqosni, f’mergħat kollhom ħdura jqegħedni, ħdejn l-ilma fejn nistrieħ jeħodni.  (S. 23, 1).  Sinċerament, tħoss int tassew li dan ir-Ragħaj huwa Kristu fil-Ħajja tiegħek?  Għax ngħiduha kif inhi, kull bniedem għandu Ragħaj li warajh jimxi.  Fir-reliġjon għandna l-vizzju terribbli li naħsbu li qed inkunu ġġudikati l-ħin kollu u għalhekk niddefendu rwieħna u t-tweġibiet tagħna rari huma sinċieri imma nwieġbu “kif suppost”...  Ikun interessanti dak il-bniedem li jgħid li ma jħossx li Kristu hu tassew ir-Ragħaj tiegħu għax fil-Ħajja ġrawlu ħwejjeġ li sal-lum għadu ma jistax jifhimhom.  Għalih sigurtà akbar huma l-flus, jew is-saħħa, jew il-familja, jew anke l-politika.  Ħafna nies huma ta’ dan it-tip u m’għandhomx għalfejn jinħbew wara frażijiet tal-katekiżmu li tgħallmu bl-amment meta kienu żgħar.  Quddiem Alla l-aħjar li nkunu sinċiera, għax min hu sinċier ifisser li jixtieq isib it-triq imma għadu ma sabhiex.

Għax l-Istorja ta’ kull wieħed minna tgħaddi żgur minn widien mudlama, kif jgħid dan is-Salm.  Huwa hemm li wieħed, jew jitlef il-fidi, jew isibha għall-ewwel darba għax ikollu laqgħa ma’ Kristu.  Huwa waqt xi kriżi kbira li, jew nindihexu minn dak li nkunu qed inġarrbu, jew ikollna l-esperjenza ta’ Kristu miexi quddiemna bħar-Ragħaj u li meta ntlaqna mexjin warajH Hu ħariġna tassew mill-wied u quddiemna nfirxet mergħa tal-għaġeb fejn, sa fl-aħħar, stajna nistrieħu.  Int tħejji mejda għalija quddiem l-għedewwa tiegħi, biż-żejt tidlikli rasi, u l-kalċi tiegħi tfawwarli.  (S. 23, 5). 

Dan ir-Ragħaj il-Kbir, “Ir-Ragħaj is-Sabiħ”, kif issejjaħlu l-Liturġija tal-Lvant, li tant jitkellem fuqu t-Testment il-Qadim, deher fostna u huwa Kristu Ġesù, l-Iben il-Waħdieni li ġie mibgħut sabiex fiH insibu s-sens tal-Ħajja, iċ-ċertezza li kollox se jispiċċa tajjeb għax lilna jagħtina Ħajja li ma tispiċċa qatt.  Hu jagħmel li aħna ngħixu għal dejjem għax Hu inagħta f’idejn l-ilpup biex kielu lilu minflok li daru għalina.  Aħna ħrabna, imma Hu baqa’ hemm jitqabad mal-Mewt matul lejl twil, twil, u rebaħ Ħajja bla tmiem għan-nagħġiet għeżież tiegħu.  Imma issa, fi Kristu Ġesù, intom, li darba kontu ’l bogħod, issa tqarribtu bis-saħħa tad-demm ta’ Kristu.  (Ef. 2, 13).  Ir-Ragħaj feda l-merħla tiegħU!

Dan hu r-Ragħaj li ma jiġġudika lil ħadd għax jarana bħal merħla ta’ nies għajjiena bil-problemi, bid-dnub, bil-jasar tal-ekonomija tal-lum, bit-tħassib dwar uliedna, bit-tipi dejjem ġodda ta’ mard  li dejjem ġejjin, donnu l-mediċina li nibilgħu tfejjaq banda u tmarradna band’ oħra.  Fuq kollox għajjiena u ħosbiena dwar x’se jsir minna meta tinqata’ l-ħajta tal-fidda u nintemmu.  Qalb ir-Ragħaj tinagħfas quddiem in-ngħaġ li jħarsu lejH b’għajnejn miksura.  X’ħin niżel l-art mid-dgħajsa ra kotra kbira ta’ nies u ġietu ħniena minnhom, għax kienu qishom ngħaġ bla ma għandhom ragħaj, u qabad jgħallimhom ħafna ħwejjeġ.  (Mk. 6, 34).

Il-Liturġija tal-Kelma tal-lum:

QARI I
Niġbor il-bqija tan-nagħaġ tiegħi, u nqiegħed fuqhom rgħajja.
Ġer 23, 1-6

Qari mill-Ktieb tal-Profeta Ġeremija

Dan jgħid il-Mulej: “Gwaj għar-rgħajja li jeqirdu u jxerrdu l-merħla tal-mergħa tiegħi – oraklu tal-Mulej. Għalhekk dan jgħid il-Mulej, Alla ta’ Iżrael, lir-rgħajja, li jirgħu l-poplu tiegħi: Intom xerridtu n-nagħaġ tiegħi, gerrixtuhom u ma ħadtux aktar ħsiebhom. Arawni, se naħseb fikom jien minħabba l-ħażen ta’ għemilkom – oraklu tal-Mulej.

U jiena niġbor il-fdal tan-nagħaġ tiegħi mill-artijiet kollha li xerridthom fihom, u nreġġagħhom lura lejn il-mergħa tagħhom, u jnisslu u joktru. U nqiegħed fuqhom rgħajja li jirgħuhom, u ma jitbeżżgħux aktar, ma jitwaħħxux; u ħadd minnhom ma jonqos – oraklu tal-Mulej.

Araw, għad jasal żmien – oraklu tal-Mulej – meta nqajjem lil David rimja ġusta, li jsaltan ta’ sultan, u jmexxi bil-għaqal u jagħmel is-sewwa u l-ħaqq fil-pajjiż. Fi żmienu Ġuda jkun salv, u Iżrael jgħammar fiż-żgur. U dan hu l-isem li jsejħulu: Il-Mulej is-Sewwa tagħna”.

Il-Kelma tal-Mulej
R/. Irroddu ħajr lil Alla

SALM RESPONSORJALI
Salm 22 (23), 1-3a.3b-4.5.6

R/. (1): Il-Mulej hu r-ragħaj tiegħi, xejn ma jonqosni

Il-Mulej hu r-ragħaj tiegħi,
xejn ma jonqosni;
f’mergħat kollha ħdura jqegħedni.
Ħdejn l-ilma, fejn nistrieħ, jeħodni;
hemm hu jrejjaqni. R/.

Imexxini fit-triq tas-sewwa
minħabba l-isem tiegħu.
Imqar jekk nimxi f’wied mudlam,
ma nibżax mill-ħsara, għax inti miegħi.
Il-ħatar tiegħek u l-għasluġ tiegħek,
huma jwennsuni. R/.

Int tħejji mejda għalija
quddiem l-għedewwa tiegħi.
Biż-żejt tidlikli rasi,
u l-kalċi tiegħi tfawwarli. R/.

Miegħi, iva, jimxu t-tjieba u l-ħniena
il-jiem kollha ta’ ħajti
U ngħammar f’dar il-Mulej
sakemm indum ħaj! R/.

QARI II
Hu l-paċi tagħna, li minna t-tnejn għamel poplu wieħed.
Efes 2, 13-18

Qari mill-Ittra ta’ San Pawl Appostlu lill-Efesin

Ħuti, imma issa, fi Kristu Ġesù, intom, li darba kontu ’l bogħod, issa tqarribtu bis-saħħa tad-demm ta’ Kristu. Kristu hu s-sliem tagħna, hu, li minna t-tnejn għamel poplu wieħed, billi ġarraf il-ħajt li kien jifridna – il-mibegħda ta’ bejnietna – u ħassar bis-sagrifiċċju ta’ ġismu l-Liġi bil-kmandamenti u l-preċetti tagħha. Mit-tnejn, ried b’hekk joħloq bih innifsu bniedem wieħed, il-bniedem il-ġdid, billi jagħmilhom paċi t-tnejn bejniethom u jħabbibhom it-tnejn ma’ Alla f’ġisem wieħed permezz tas-salib li bih qered il-mibegħda ta’ bejniethom.

Imbagħad ġie jħabbar is-sliem, sliem lilkom li kontu fil-bogħod, u sliem lil dawk li kienu fil-qrib. Permezz tiegħu, it-tnejn li aħna għandna bi Spirtu wieħed id-dħul għal għand il-Missier.

Il-Kelma tal-Mulej
R/. Irroddu ħajr lil Alla

AKKLAMAZZJONI QABEL L-EVANĠELJU
Ġw 10, 27

Hallelujah. R/. Hallelujah
In-nagħaġ tiegħi jisimgħu leħni,
u jiena nagħrafhom, u huma jimxu warajja.
R/. Hallelujah

EVANĠELJU
Kienu qishom nagħaġ bla ma għandhom ragħaj.
Mk 6, 30-34

Qari mill-Evanġelju skont San Mark

F’dak iż-żmien, l-appostli reġgħu ġew ħdejn Ġesù u qalulu kull ma kienu għamlu u għallmu. U hu qalilhom: “Ejjew miegħi intom biss weħidkom f’xi post imwarrab, u strieħu ftit”. Għax tassew, kien hemm ħafna nies ġejjin u sejrin, u anqas żmien biex jieklu ma kienu jħallulhom.

Marru mela bid-dgħajsa weħidhom lejn post imwarrab, imma n-nies rawhom sejrin; kienu ħafna dawk li għarfuhom, u telqu jiġru ’l hemm bil-mixi, nies mill-ibliet kollha, u waslu qabilhom.

Xħin niżel l-art mid-dgħajsa ra kotra kbira ta’ nies u tħassarhom, għax kienu qishom nagħaġ bla ma għandhom ragħaj, u qabad jgħallimhom ħafna ħwejjeġ.

Il-Kelma tal-Mulej
R/. Tifħir lilek Kristu