Din hija il-Liturgija tas-Seba' u Ghoxrin Hadd matul is-Sena (2021) bi hsibijiet min Joe Rapa.

Iż-żwieġ huwa istituzzjoni kbira mmens li nsibuha f’kull kutura ta’ kull żmien.  Il-kelmiet “żwieġ” u “żewġ” huma ġejjin minn l-istess għerq għax iż-żwieġ għalina jfissser l-għaqda f’ġisem wieħed ta’ tnejn min-nies, anke jekk kien hemm kulturi, u għadhom jeżistu wkoll, fejn id-drawwa kienet dik tal-bigamija, żwieġ bejn aktar minn tnejn min-nies.  Bħal tant pilastri oħra tas-soċjeta, iż-żwieġ huwa assedjat mill-kultura dominanti ta’ żmienna li fil-fond qegħda tipproponi l-ideja individwalista li rat it-twelid tagħha ilu ħafna, ħames mitt sena ilu, fir-Riforma Protestanta.  Ma kienx jaf Luteru li meta ċekken l-ideja ta’ “Knisja”, ta’ “Ġemgħa” u qal li l-bniedem m’għandu bżonn ħadd biex jersaq lejn Alla, hu u Alla huma biżżejjed, kien qed jiżra’ sikrana li issa ħonqot l-għalqa kollha.  Issa wasalna biex wieħed mill-filosofi tal-punent jgħid: “L-ieħor hu l-infern!”  L-ieħor  jheddek, jaqlalek l-inkwiet, hu rival.  Evitah!  Aħarbu!  U fil-bliet tal-Ewropa u  l-Amerika, jekk taqa’ fl-art ħadd ma jiġbrok għax kulħadd għaddej għal rasu u ħadd ma jrid tħabbil il-moħħ.  Dan hu anti-Kristjaneżmu.

Iż-żwieġ waqa’ taħt il-mira ta’ dan kollu.  Luteru qal li mhux sagrament, u minn hemm in-niżla kienet ħaġa naturali.  Ħafna jersqu lejn iż-żwieġ waqt li jafu li hemm toqba minn fejn wieħed jista’ jaħrab.  F’temp ta’ ftit snin insterqet minn moħħ iż-żgħażagħ tagħna l-ideja romantika, u iktar minn hekk, qaddisa għax hi minn Alla, ta’ għaqda mal-oħra, mal-ieħor għal dejjem.  Xejn m’għadu għal dejjem.  Xejn ma għadu ċert.  Xejn ma joffri sigurtà.  Il-kultura moderna, li tant insibuha faċli nikkuppjaw għax nistħu nkunu “ta’ dari”, ħolqot soċjetá ġdida: bliet mimlija nies jgħixu għalihom waħedhom f’appartamenti gebubi.  Filgħaxija tara bl-eluf nisa jippassiġġaw bil-kelb, is-sieħeb tagħhom!  F’dan l-ambjent laqqtitha r-rata tat-twelid.  Anke fostna.  Min għadu jrid iktar minn żewġt itfal; anzi inqas?  Malta hi l-iktar pajjiż li għandu rata baxxa tat-twelid fl-Ewropa!  Ikkuppjajnihom u kif!  Il-ġens Malti qed jintilef bil-mod il-mod.  Dan tgħidu l-istatistika.

Kull problema li hawn fid-dinja tqanqal mistoqsija waħda: Alla jeżisti jew le?  Għax jekk ma jeżistix, mela nagħmlu li naħsbu aħna li hu tajjeb u nittamaw li nolqtu l-likk.  Imma jekk Alla  jeżisti, boloh aħna jekk ma nagħmlux dak li jgħid Hu!  U xi jgħid Hu?  U hawn tqum mistoqsija oħra:  Il-Bibbja tassew li hi r-rivelazzjoni ta’ Alla jew le?  L-Iskrittura Mqaddsa tgħidilna l-Verità x’inhi dwar kollox jew le?  Hu ovvju li kollox jiddependi mill-Fidi. 

Il-bniedem tal-Fidi hu konvint fuq Alla u fuq id-dehra li Hu ta tiegħu nnifsu lill-bniedem mhux għax tgħallem fuqU, iżda għax b’xi mod għandu esperjenza ta’ Alla.  Il-bniedem tal-Fidi “ra” lil Alla fl-Istorja tiegħu u għax “jaf” lil Alla ma jistax jimmaġinah li jibqa’ moħbi.  Alla wera lilu nnifsu lill-bniedem fl-Iskrittura u kompletament f’Ibnu Ġesù Kristu.  Huwa Alla li jinagħta lill-bniedem.  Hu ta r-rigal taż-Żwieġ lill-bniedem mhux biss biex jitkattar il-ġens tiegħu iżda wkoll biex ikun għal qalbu u mhux waħdu – il-kontra tal-kultura tal-lum.  U għax iż-Żwieġ hu rigal ta’ Alla, u dan insibuh fl-ewwel paġni tal-Bibbja, ħadd ma jista’ jilgħab miegħu.  Kull meta l-bniedem bagħbas fih, nawwar kollox.  Il-bigamija nawret iz-Żwieġ.  L-istess l-enfasi patrijarkali, meta għal ħafna u ħafna sekli r-raġel ħa s-sopravvent fuq iż-Żwieġ għad-dannu tal-Mara.  Imma Alla ħalaq il-bniedem fuq xbihietu, fuq xbihat Alla ħalqu, raġel u mara ħalaqhom.  (Ġen. 1, 27). Kelma ta’ Alla.  Diffferenti imma ndaqs.  Differenti imma kumplimentari: wieħed għall-oħra u waħda għall-ieħor.  Bħalma l-baħar jikkumplimenta l-art, il-lejl lin-nhar, ix-xitwa lis-sajf, id-dawl lid-dlam, il-kuluri, il-ħsejjes... kollox ħaġa ma tgħaddix mingħajr l-oħra.  Dan hu Alla.

Alla huwa “Għotja”.  Dejjem jinagħta.  U din l-Għotja laħqet il-quċċata fi Kristu msallab bi ħlas għal ħelsien il-bniedem. Din l-Għotja ta’ Alla iżżewweġ lil Alla mal-bniedem!  Għax l-Imħabba trid “Żwieġ” u mhux firda.  It-Testment il-Qadim tkellem b’mod qawwi fuq iż-Żwieġ bejn Jahweh (Alla) u Iżrael, l-Għarusa tiegħU.  L-Għanja tal-Għanjiet hi kantiku li jifraħ b’dan.  Ħafna mill-profeti ddefendew bl-enerġija tagħhom kollha dan iż-Żwieġ mistiku tal-poplu ma’ Alla.  Huma kienu jafu li barra minn dan iż-Żwieġ, Iżrael kien se jintilef bħalma ntilfu l-kulturi u ċ-ċivilizzazzjonijiet l-oħra kollha. 

San Pawl ixebbaħ iż-Żwieġ ta’ Kristu mal-Knisja maż-Żwieġ bejn ir-raġel u l-mara.  Mill-ġdid: l-Imħabba titlob “Żwieġ” li jfisser “Għotja”.  Illum ilħaqna l-quċċata tal-bluha  għax ħlief dwar “drittijiet” ma nitkellmux.  Din traġedja!!  Kulħadd jiddefendi d-drittijiet tiegħu għax l-“ieħor” jisraqhomlu.  Dinja pagana li bliehet għax insiet li l-Ferħ hu l-Imħabba u l-Imħabba tinagħta, tinagħta, tinagħta!  Jekk dan idejjaqna, mitlufin aħna, għax din hi l-Verità.  L-Imħabba li tinagħta hi l-“axis mundi”, il-fus li fuqu jdur l-Univers kollu, għax kollox hu maħluq mill-Imħabba li hi Alla. Kollox hu Għotja.  Kollox hu tiegħek għax kollox hu Għotja ta’ Alla għalik fi Żwieġ li Alla jrid jagħmel miegħek!

Għad-dinja, is-sbuħija hi l-pjaċir, l-akkwist, is-suċċess, li togħla, li l-bniedem jiskopri li hu huwa “alla”.  Din hija d-“dagħwa” tal-lum.  Imma għal min hu għaref tassew is-Sbuħija hi l-Għotja, u l-qalba tas-Sbuħija ta’ kollox huwa l-wiċċ sofferenti ta’ Kristu li ta kollox, kollox, kollox u hekk daħal fil-Ħajja ta’ Dejjem.  Dan hu l-ispirtu taż-Żwieġ Nisrani.  Qed nitkellmu wisq fuq drittijiet, imma l-verità dwar iż-żwieġ jagħtihielna San Pawl: “Oqogħdu għal xulxin fil-biża’ ta’ Kristu.  Intom in-nisa oqogħdu għal żwieġkom bħallikieku għall-Mulej.  Intom, l-irġiel, ħobbu n-nisa tagħkom, kif Kristu ħabb il-Knisja u ta ħatu għaliha.  U dan għamlu biex iqaddisha u jnaddafha bil-ħasil tal-ilma u l-kelma.”  (Ef. 5, 21w).  Mela, iż-Żwieġ veru Nisrani hu kopja taż-Żwieġ bejn Kristu u l-Knisja tiegħu.  Kristu ma fittixx tiegħu iżda tneżża’ minn kollox u ta Ħajtu għall-Għarusa tiegħu.  Dan hu ż-Żwieġ magħġun fis-sigurtà tal-Imħabba.

Il-Vanġelu tal-lum jgħid: Ġesù weġibhom: “Sa mill-bidu tal-ħolqien Alla għamilhom raġel u mara.  Għalhekk mela raġel iħalli lil missieru u ’l ommu u jingħaqad ma’ martu, u t-tnejn isiru ġisem wieħed.  Għalhekk mhumiex iżjed tnejn, imma ġisem wieħed.  Mela dak li għaqqad Alla a għandux jifirdu l-bniedem.”  (Mk. 10, 6-9).  Kristu jaf x’inhu l-aħjar għalina.  Iż-Żwieġ Nisrani hu bejn raġel u mara u hu għal dejjem għax id-divorzju daħal “minħabba l-ebbusija ta’ qalbkom” (Mk. 10, 5), ikompli jgħid Ġesù fil-Vanġelu tal-lum.  Naturalment kien qed jitkellem fuq iż-Żwieġ skont Alla.  Għax jekk iż-Żwieġ ma jkunx skont Alla, minn fejn se jġibuha s-saħħa l-koppja biex jgħixu dan kollu?  U l-Papa Franġisku nnifsu jgħid li mhux kull Żwieġ li jsir fil-Knisja hu skont Alla.  Ħafna drabi hu żwieġ materjali u skont is-siġra l-frott. 

Il-Liturġija tal-Kelma tal-lum:

QARI I
Isiru ġisem wieħed.
Ġen 2:18-24

Qari mill-Ktieb tal-Ġenesi

Il-Mulej Alla qal: “Mhux sewwa li l-bniedem jibqa’ waħdu. Ħa nagħmillu għajnuna tgħodd għalih”. U l-Mulej Alla sawwar mill-art annimali selvaġġi u t-tajr kollu tal-ajru, u ġiebhom quddiem il-bniedem biex jara xi jsemmihom; u skont ma jkun il-bniedem semma lil kull ħliqa ħajja, dak ikun isimha. U l-bniedem ta isem lil kull bhima u ’l kull tajra tal-ajru, u ’l kull annimal selvaġġ; imma għall-bniedem ma nstabet ebda għajnuna tgħodd għalih.

U l-Mulej Alla tefa’ nagħsa tqila fuq il-bniedem; u dan raqad. U ħadlu waħda minn kustiljih u flokha mlieh bil-laħam. U l-Mulej Alla sawwar il-kustilja, li kien ħa mill-bniedem, f’mara u ġiebha lill-bniedem.

Imbagħad il-bniedem qal:
“Din id-darba din hi għadma minn għadmi,
u laħam minn laħmi, għalhekk tissejjaħ mara,
għax mir-raġel ittieħdet hi”.

Għalhekk ir-raġel iħalli lil missieru u lil ommu u jingħaqad ma’ martu u jsiru ġisem wieħed.

Il-Kelma tal-Mulej.
R/. Irroddu ħajr lil Alla.

SALM RESPONSORJALI
Salm 127(128):1-2,3,4-5,6

R/. (ara 5): Iberikna l-Mulej il-jiem kollha ta’ ħajjitna.

Hieni kull min jibża’ mill-Mulej,
kull min jimxi fit-triqat tiegħu!
Mix-xogħol ta’ jdejk inti tiekol;
hieni int, u riżqek tajjeb! R/.

Martek tkun bħal dielja għammiela
fl-irkejjen ta’ darek;
uliedek bħal xitel taż-żebbuġ
madwar il-mejda tiegħek. R/.

Ara kif ikun imbierek
il-bniedem li jibża’ mill-Mulej!
Ibierkek il-Mulej minn Sijon! R/.

Jalla tara l-ġid ta’ Ġerusalemm
tul ħajtek kollha!
Jalla tara wlied uliedek!
Sliem għal Iżrael! R/.

QARI II
Kemm dak li jqaddes, u kemm dawk li jiġu mqaddsin, ilkoll huma mill-istess wieħed.
Lhud 2:9-11

Qari mill-Ittra lil-Lhud

Ħuti, lil dak li għal ftit taż-żmien kien imniżżel ftit inqas mill-anġli, lil Ġesù, aħna issa qegħdin narawh imżejjen fil-glorja u l-ġieħ minħabba fil-mewt li hu bata, biex, għall-grazzja ta’ Alla, il-mewt li daq tkun għall-ġid ta’ kulħadd.

Għax kien jixraq li Alla, li għalih u bih sar kollox, waqt li jwassal ħafna wlied għall-glorja, jagħmel li l-Awtur tas-salvazzjoni tagħhom ikun perfett bis-saħħa tas-sofferenzi.

Għax kemm dak li jqaddes, u kemm dawk li jiġu mqaddsin, ilkoll huma mill-istess wieħed. U għalhekk Ġesù ma jistħix isejħilhom ħutu.

Il-Kelma tal-Mulej.
R/. Irroddu ħajr lil Alla.

AKKLAMAZZJONI QABEL L-EVANĠELJU
1 Ġw 4:12

Hallelujah. R/. Hallelujah.
Lil Alla għadu ħadd ma rah,
imma jekk inħobbu ’l xulxin hu jgħammar fina,
u mħabbtu ssib il-milja tagħha fina.
R/. Hallelujah.

EVANĠELJU
Dak li għaqqad Alla, ma għandux jifirdu l-bniedem.
Mk 10:2-16

Qari mill-Evanġelju skont San Mark

F’dak iż-żmien, resqu xi Fariżej lejn Ġesù u biex iġarrbuh staqsewh jekk raġel jistax jitlaq lil martu. Weġibhom u qal: “X’ordnalkom Mosè?”. Qalulu: “Mosè ta l-permess li wieħed jagħmel il-kitba tad-divorzju, u jibgħatha”. Imbagħad weġibhom Ġesù: “Minħabba l-ebusija ta’ qalbkom kitbilkom dan l-ordni. Iżda sa mill-bidu tal-ħolqien Alla għamilhom raġel u mara.

Għalhekk mela raġel iħalli lil missieru u ’l ommu u jingħaqad ma’ martu, u t-tnejn isiru ġisem wieħed. Għalhekk mhumiex iżjed tnejn, imma ġisem wieħed. Mela dak li għaqqad Alla ma għandux jifirdu l-bniedem”.

Xħin daħlu d-dar id-dixxipli reġgħu staqsewh fuq dan, u hu qalilhom: “Min jitlaq lil martu u jiżżewweġ oħra jkun ħati ta’ adulterju kontra l-ewwel waħda; u jekk mara titlaq lil żewġha u tiżżewweġ ieħor tkun ħatja ta’ adulterju”.

Ġibulu quddiemu xi tfal ċkejknin biex iberikhom, iżda d-dixxipli tiegħu qabdu jgħajtu magħhom. Ġesù, meta ra hekk, inkorla u qalilhom: “Ħalluhom it-tfal żgħar jiġu għandi; iżżommuhomx, għax ta’ min hu bħalhom hija s-Saltna ta’ Alla. Tassew ngħidilkom, li min is-Saltna ta’ Alla ma jilqagħhiex bħal tifel ċkejken ma jidħolx fiha”. Imbagħad ħaddanhom miegħu u qiegħed idejh fuqhom u berikhom.

Il-Kelma tal-Mulej.
R/. Tifħir lilek, Kristu.